Bài giảng môn Vật lí 7 Sách Chân trời sáng tạo - Chủ đề 4: Âm thanh - Bài 13: Độ to và độ cao của âm (3 tiết)

Nội dung text: Bài giảng môn Vật lí 7 Sách Chân trời sáng tạo - Chủ đề 4: Âm thanh - Bài 13: Độ to và độ cao của âm (3 tiết)

1. CHỦ ĐỀ 4: ÂM THANH BÀI 13: ĐỘ TO VÀ ĐỘ CAO CỦA ÂM ( 3 Tiết )
2. HS làm thí nghiệm theo nhóm và trả lời câu hỏi sau : Nếu kẹp một đầu thước thép vào mặt bàn, dùng tay gảy đầu còn lại thì thước có thể phát ra âm thanh. Khi khoảng cách giữa đầu tự do của thước với mép bàn khác nhau thì âm phát ra khác nhau. Vì sao? Khi khoảng cách đầu tự do của thước và mép bàn khác nhau thì khi ta gảy, đầu thước sẽ có độ dao động mạnh yếu khác nhau, vì vậy âm phát ra khác nhau.
3. Quan sát dao động của đầu thước, lắng nghe âm phát ra rồi điền vào bảng sau. Vị trí cân bằng Bảng 1: Lệch ít Lệch nhiều Cách làm thước Đầu thước dao động Âm phát ra dao động mạnh hay yếu? to hay nhỏ? Nâng đầu thước m?nh to lệch nhiều Nâng đầu thước y?u nh? lệch ít
4. Bài 13: ĐỘ TO VÀ ĐỘ CAO CỦA ÂM ( Tiết 1 ) I. Độ to của âm * Tìm hiểu về biên độ dao động HS tìm hiểu nội dung và trả lời câu hỏi sau :
5. Biên độ dao động. Biên độ dao động Vị trí cao nhất Độ lệch lớn nhất (2) (1) Vị trí cân bằng B A Biên độ dao động Điền từ còn thiếu vào chỗ trống: Biên độ dao động là độ lệch lớn nhất của vật so với .vị ...trí cân bằng của nó.
6. Bài 13: ĐỘ TO VÀ ĐỘ CAO CỦA ÂM I. Độ to của âm * Tìm hiểu về biên độ dao động Hình dưới đây cho thấy đồ thị dao động âm trên màn dao động kí khi nguồn âm là một âm thoa được gõ nhẹ (a) và gõ mạnh (b). Sóng âm nào có biên độ dao động lớn hơn ? Biên độ dao động ở hình b lớn hơn biên độ dao động ở hình a.
7. * Trên màn hình dao động kí, biên độ dao động là khoảng cách giữa đồ thị và đường vẽ cắt ngang ở giữa đồ thị
8. Bài 13: ĐỘ TO VÀ ĐỘ CAO CỦA ÂM Biên độ dao động hiển thị trên màn hình tỉ lệ với biên độ dao động của song âm mà micro nhận được
9. Bài 13: ĐỘ TO VÀ ĐỘ CAO CỦA ÂM I. Độ to của âm Biên độ dao động là gì ? - Biên độ dao động là độ lệch lớn nhất của dao động so với vị trí cân bằng của nó.
10. Bài 13: ĐỘ TO VÀ ĐỘ CAO CỦA ÂM I. Độ to của âm * Tìm hiểu mối quan hệ giữa độ to của âm với biên độ âm Thí nghiệm 1 + Nêu dụng cụ và cách tiến hành thí nghiệm 1 trong SGK. + Hoạt động nhóm làm thí nghiệm 1 ( SGK ) + Hoàn thiện bảng 13.1 2- Nêu nhận xét về mối liên hệ giữa độ to của âm phát ra với biên độ dao động của dây chun ?
11. Bài 13: ĐỘ TO VÀ ĐỘ CAO CỦA ÂM I. Độ to của âm * Tìm hiểu mối quan hệ giữa độ to của âm với biên độ âm Gảy dây chun Biên độ dao động của Âm phát ra ( to/ nhỏ ) dây chun ( lớn / nhỏ ) Nhẹ Nhỏ Nhỏ Mạnh Lớn To  Biên độ dao động của dây chun càng lớn thì âm phát ra của dây chun càng to và ngược lại, biên độ dao động của chun càng nhỏ thì âm phát ra càng nhỏ.
12. Bài 13: ĐỘ TO VÀ ĐỘ CAO CỦA ÂM I. Độ to của âm * Tìm hiểu mối quan hệ giữa độ to của âm với biên độ âm Thí nghiệm 2: Quan sát đồ thị dao động âm của âm thoa bằng dao động kí Để thực hiện được thí nghiệm này , cần chuẩn bị những dụng cụ gì ?
13. Bài 13: ĐỘ TO VÀ ĐỘ CAO CỦA ÂM I. Độ to của âm * Tìm hiểu mối quan hệ giữa độ to của âm với biên độ âm Thí nghiệm 2: Quan sát đồ thị dao động âm của âm thoa bằng dao động kí Trình bày các bước thực hiện thí nghiệm ?
14. Bài 13: ĐỘ TO VÀ ĐỘ CAO CỦA ÂM I. Độ to của âm * Tìm hiểu mối quan hệ giữa độ to của âm với biên độ âm -Tiến hành thí nghiệm 2 và thực hiện các yêu cầu sau: a) So sánh độ to của âm nghe được trong ba trường hợp gõ âm thoa. b) So sánh biên độ của dao động âm trên màn hình trong ba trường hợp gõ âm thoa. c) Nêu nhận xét về mối liên hệ giữa độ to của âm nghe được và biên độ dao động của sóng âm.
15. Bài 13: ĐỘ TO VÀ ĐỘ CAO CỦA ÂM I. Độ to của âm * Tìm hiểu mối quan hệ giữa độ to của âm với biên độ âm - Độ to của âm phát ra từ âm thoa to nhất khi gõ vào âm thoa mạnh nhất và độ to của âm thoa nhỏ nhất khi gõ vào âm thoa nhẹ nhất. -Biên độ lớn nhất khi gõ vào âm thoa mạnh nhất, bên độ nhỏ nhất khi gõ vào âm thoa nhẹ nhất. - Độ to của âm nghe được càng mạnh thì biên độ dao động của sóng âm càng lớn, độ to của âm nghe được càng yếu thì biên độ của sóng âm càng nhỏ.
16. a) So sánh độ to của âm nghe được trong ba trường hợp gõ âm thoa: • Trường hợp 1. Dùng búa cao su gõ nhẹ vào một nhánh âm thoa: âm phát ra nhỏ nhất. • Trường hợp 2. Gõ mạnh vào âm thoa: âm phát ra to hơn. • Trường hợp 3. Gõ mạnh hơn vào âm thoa: âm phát ra to nhất. b) Biên độ của dao động âm trên màn hình trong ba trường hợp gõ âm thoa: trường hợp 1 < trường hợp 2 < trường hợp 3 c) Mối liên hệ giữa độ to của âm nghe được và biên độ dao động của sóng âm: âm nghe được càng to khi biên độ âm càng lớn và ngược lại, âm nghe được càng nhỏ khi biên độ âm càng nhỏ. Âm nghe được càng to thì biên độ càng lớn
17. Vận dụng Vì sao ta nghe được tiếng động xung quanh? Khi âm thanh quá to, ta sẽ thấy có cảm giác đau ở trong tai. Nếu tình trạng này kéo dài có thể gây ảnh hưởng làm suy giảm thính giác tạm thời hoặc vĩnh viễn. Khi đó ta phải tìm cách tránh hoặc giảm tiếp xúc, giảm độ to của nguồn âm đó đến tai.
18. Vận dụng Giải thích tại sao các nhân viên điều hướng máy bay tại mặt đất bên trong sân bay đều phải đeo các dụng cụ bảo vệ tai? (Decibels : dB ) Tiếng động cơ phản lực ở cách 4m: 130 dB - dB là đơn vị chỉ độ to của âm thanh (phụ thuộc vào biên độ dao động). - Hz là đơn vị chỉ độ cao của âm thanh (phụ thuộc vào tần số). ⇒ Hai đơn vị là hoàn toàn khác nhau. ⇒ Không đổi được.
19. Vận dụng Khi gãy đàn tiếng đàn sẽ to hay nhỏ , vì sao ? Tiếng đàn sẽ to. Vì khi gảy mạnh, dây đàn lệch nhiều, biên độ dao động của dây đàn lớn, nên âm phát ra to.
20. Con người nói được là nhờ sự rung động của dây thanh quản. Dây thanh quản rung động càng mạnh thì tiếng nói càng to. Nếu nói to trong thời gian dài có thể khiến dây thanh quản bị tổn thương: đau, rát là nguyên nhân gây ra một số bệnh như: khàn tiếng, viêm thanh quản và một số bệnh nghiêm trọng khác. 15:59