Bài giảng môn Vật lí 9 - Bài 4: Đoạn mạch nối tiếp

Nội dung text: Bài giảng môn Vật lí 9 - Bài 4: Đoạn mạch nối tiếp

1. CHÀO MỪNG CÁC EM THAM DỰ TIẾT HỌC HÔM NAY MÔN: VẬT LÝ 9
2. Bài 4: ĐOẠN MẠCH NỐI TIẾP I. Cường độ dòng điện và hiệu điện thế trong đoạn mạch nối tiếp 1. Trong đoạn mạch gồm 2 bóng đèn mắc nối tiếp I + - U Đ Đ I1 1 I2 2 U1 U2 - Cường độ dòng điện có giá trị như nhau tại mọi điểm: I = I1 = I2 (1) - Hiệu điện thế giữa hai đầu đoạn mạch bằng tổng các hiệu điện thế trên mỗi đèn: U = U1 + U2 (2)
3. Bài 4: ĐOẠN MẠCH NỐI TIẾP I. Cường độ dòng điện và hiệu điện thế trong đoạn mạch nối tiếp 2. Đoạn mạch gồm hai điện trở mắc nối tiếp R1 R2 A K + - A B Hình 4.1 C1: Quan sát sơ đồ mạch điện hình 4.1, cho biết các điện trở R1, R2 và ampe kế được mắc với nhau như thế nào. Các điện trở R1, R2 và ampe kế được mắc nối tiếp với nhau.
4. Bài 4: ĐOẠN MẠCH NỐI TIẾP I. Cường độ dòng điện và hiệu điện thế trong đoạn mạch nối tiếp 2. Đoạn mạch gồm hai điện trở mắc nối tiếp R R 1 2 Các hệ thức (1) và (2) vẫn đúng với đoạn A mạch gồm 2 điện trở mắc nối tiếp. K - A Hình 4.1 B - Cường độ dòng điện có giá trị như nhau tại mọi điểm: I = I1 = I2 (1) ( Vì điện trở R1 mắc nối tiếp điện trở R2 nên: I = I1 = I2 = A - Hiệu điện thế giữa hai đầu đoạn mạch bằng tổng các hiệu điện thế trên mỗi điện trở: U = U1 + U2 (2)
5. Bài 4: ĐOẠN MẠCH NỐI TIẾP I. Cường độ dòng điện và hiệu điện thế trong đoạn mạch nối tiếp 2. Đoạn mạch gồm hai điện trở mắc nối tiếp R1 R2 C2: Hãy Chứng minh rằng, đối với đoạn mạch gồm hai điện trở R1, R2 mắc nối A tiếp, HĐT thế giữa hai đầu mỗi điện trở U R K + - tỉ lệ thuận với điện trở đó. 1 = 1 U2 R2 A B U1 Hình 4.1 Ta có: Cường độ dòng điện qua R1: I1 = R1 U2 Cường độ dòng điện qua R2: I2 = R2 Mà: IAB = I1 = I2 Suy ra: U U U1 R1 1 2 hay = (3) = U2 R2 R1 R2
6. Bài 4: ĐOẠN MẠCH NỐI TIẾP II. Điện trở tương đương của đoạn mạch nối tiếp 1. Điện trở tương đương R1 Rtđ R2 R1 R2 A I A AB K + - A B K - IAB + không đổi A B Điện trở tương đương của đoạn mạch là điện trở có thể thay thế cho các điện trở thành phần sao cho với cùng hiệu điện thế thì cường độ dòng điện chạy trong mạch vẫn không đổi so với ban đầu.
7. Bài 4: ĐOẠN MẠCH NỐI TIẾP II. Điện trở tương đương của đoạn mạch nối tiếp 2. Công thức tính điện trở tương đương của đoạn mạch gồm hai điện trở mắc nối tiếp C3: Hãy chứng minh công thức tính điện trở tương đương Rtđ của đoạn mạch gồm hai điện trở R1, R2 mắc nối tiếp là: Rtd = R1 + R2 Ta có: Hiệu điện thế giữa 2 đầu R1: U1 = I1.R1 = I.R1 Hiệu điện thế giữa 2 đầu R2: U2 = I2.R2 = I.R2 Hiệu điện thế giữa 2 đầu Rtđ: U = I.Rtđ Mà U = U1 + U2 I.Rtđ = I.R1 + I.R2 Rtđ = R1 + R2 (4)
8. Bài 4: ĐOẠN MẠCH NỐI TIẾP III. Vận dụng A B _ C4: Cho mạch điện có sơ Cầu chì + đồ như hình 4.2. Đ K Đ1 2 + Khi công tắc K mở, hai đèn có hoạt động không? Vì sao? + Khi công tắc K đóng, cầu chì bị đứt, hai đèn có hoạt động không? Vì sao? + Khi công tắc K đóng, dây tóc đèn Đ1 bị đứt đèn Đ2 có hoạt động không? Vì sao?
9. III. Vận dụngBài 4: ĐOẠN MẠCH NỐI TIẾP R R C5: Cho hai điện trở R1 A 1 2 B = R = 20Ω được mắc R = R = 20Ω 2 1 2 Hình 4.3.a như sơ đồ hình 4.3.a. RAB = ? Mắc thêm điện trở R3 + Tính điện trở tương R3 = 20Ω R12 đương của đoạn mạch RAC = ? A R1 R2 R3 C đó. Hình 4.3.b + Mắc R3 = 20Ω vào đoạn mạch trên (hình Điện trở tương đương của đoạn mạch AB: 4.3.b) thì điện trở tương RAB = R1 + R2 = 20 + 20 = 40 (Ω) đương của đoạn mạch Điện trở tương đương của đoạn mạch AC: mới bằng bao nhiêu? So sánh điện trở đó với RAC = R12 + R3 = 40 + 20 = 60 (Ω) mỗi điện trở thành = R1 + R2 + R3 = 60 (Ω) phần.
10. III. Vận dụngBài 4: ĐOẠN MẠCH NỐI TIẾP Mở rộng: Đoạn mạch gồm 3 điện trở mắc nối tiếp: Rtđ = R1 + R2 + R3 Tổng quát: Đoạn mạch gồm n điện trở mắc nối tiếp: Rtđ = R1 + R2 + .+ Rn
11. Ghi nhớ: Trong đoạn mạch nối tiếp: I = I = I = ...= I R1 R2 1 2 n U = U + U + ... + U A 1 2 n - K + Rtđ = R1 + R2 + ... + Rn A B U R 1 = 1 U2 R2
12. Có thể em chưa biết Am pe kế thường có điện trở rất nhỏ so với điện trở của đoạn mạch cần đo cường độ dòng điện, dây nối trong mạch cũng có điện trở rất nhỏ không đáng kể, vì vậy khi tính điện trở của đoạn mạch nối tiếp, ta có thể bỏ qua điện trở của ampe kế và dây nối.
13. - DẶN DÒ - Học thuộc nội dung bài học. - Đọc phần “Có thể em chưa biết”. - Làm các bài tập trong sách bài tập. - Chuẩn bị tiết sau làm Bài tập