Bài giảng Ngữ văn Lớp 8 - Chủ đề 41: Dấu ngoặc kép

Nội dung text: Bài giảng Ngữ văn Lớp 8 - Chủ đề 41: Dấu ngoặc kép

1. KIỂM TRA BÀI CŨ H 1: Em hãy nêu công dụng của dấu ngoặc đơn và dấu hai chấm. H 2: Các phần trong dấu ngoặc đơn và dấu ngoặc kép trong các câu sau dùng để làm gì? a. Đùng một cái, họ (những người bản xứ) được phong cái danh hiệu tối cao là “chiến sĩ bảo vệ công lí và tự do”. b. Thánh Găng-đi có một phương châm: “Chinh phục được mọi người ai cũng cho là khó, nhưng tạo được tình thương, lòng nhân đạo, sự thông cảm giữa con người với con người lại càng khó hơn”.
2. CHỦ ĐỀ 41: DẤU NGOẶC KÉP Ví dụ: a/ Thánh Găng-đi có một phương châm: “Chinh phục được mọi người ai cũng cho là khó, nhưng tạo được tình thương, lòng nhân đạo, sự thông cảm giữa con người với con người lại càng khó hơn”. (Theo Lâm Ngữ Đường, Tinh hoa xử thế) b/ Nhìn từ xa, cầu Long Biên như một dải lụa uốn lượn vắt ngang sông Hồng, nhưng thực ra “dải lụa” ấy nặng tới 17 nghìn tấn! (Thúy Lan, Cầu Long Biên- chứng nhân lịch sử) c/ Tre với người như thế đã mấy nghìn năm. Một thế kỉ “văn minh”, “khai hóa” của thực dân Pháp cũng không làm ra được một tấc sắt. Tre vẫn phải còn vất vả mãi với người. ( Thép Mới, Cây tre Việt Nam) d/ Hàng loạt vở kịch như “Tay người đàn bà”, “Giác ngộ”, “Bên kia sông Đuống” ra đời. (Ngữ văn 7, tập hai)
3. CHỦ ĐỀ 41: DẤU NGOẶC KÉP Bài tập nhanh: Đặt dấu hai chấm và dấu ngoặc kép vào chỗ thích hợp. Giải thích lí do. a/ Biển vừa treo lên, có người qua đường xem, cười bảo - Nhà này xưa quen bán cá ươn hay sao mà bây giờ phải đề biển là cá tươi ? Nhà hàng nghe nói, bỏ ngay chữ tươi đi. (Theo Treo biển) b/ Nó nhập tâm lời dạy của chú Tiến Lê cháu hãy vẽ cái gì thân thuộc nhất với cháu. (Tạ Duy Anh, Bức tranh của em gái tôi)
4. CHỦ ĐỀ 41: DẤU NGOẶC KÉP Bài tập 1: Giải thích công dụng của dấu ngoặc kép. a) Nó cứ làm in như nó trách tôi ; nó kêu ư ử; nhìn tôi, như muốn bảo tôi rằng: “A ! Lão già tệ lắm ! Tôi ăn ở với lão như thế mà lão đối xử với tôi như thế này à? ( Nam Cao, Lão Hạc) b) Kết cục, anh chàng “hầu cận ông lí” yếu hơn chị chàng con mọn, hắn bị chị này túm tóc lẳng cho một cái, ngã nhào ra thềm. (Ngô Tất Tố, Tắt đèn) c) Hai tiếng “em bé” mà cô tôi ngân dài ra thật ngọt, thật rõ, quả nhiên đã xoắn chặt lấy tâm can tôi như ý cô tôi muốn. ( Nguyên Hồng, Những ngày thơ ấu) d) Trước năm 1914, họ chỉ là những tên da đen bẩn thỉu, những tên “An-nam-mít” bẩn thỉu, giỏi lắm thì cũng chỉ biết kéo xe tay và ăn đòn của các quan cai trị nhà ta. Ấy thế mà cuộc chiến tranh vui vừa bùng nổ, thì lập tức họ biến thành những đứa “con yêu”, những người “bạn hiền” của các quan cai trị phụ mẫu nhân hậu, thậm chí của các quan toàn quyền lớn, toàn quyền bé nữa. Đùng một cái, họ (những người bản xứ) được phong cho cái danh hiệu tối cao là “chiến sĩ bảo vệ công lí và tự do”. (Nguyễn Ái Quốc, Thuế máu)
5. CHỦ ĐỀ 41: DẤU NGOẶC KÉP Bài tập 2 (Bài tập 3-sgk): Vì sao hai câu sau có ý nghĩa giống nhau mà dùng những dấu câu khác nhau ? a) Chủ tịch Hồ Chí Minh nói: “Tôi chỉ có một sự ham muốn, ham muốn tột bậc, là làm sao cho nước ta được hoàn toàn độc lập, dân ta được hoàn toàn tự do, đồng bào ta ai cũng có cơm ăn, áo mặc, ai cũng được học hành.” => Dùng dấu hai chấm và dấu ngoặc kép đánh dấu lời dẫn trực tiếp. b) Chủ tịch Hồ Chí Minh nói Người chỉ có một sự ham muốn, ham muốn tột bậc, là làm sao cho nước ta được hoàn toàn độc lập, dân ta được hoàn toàn tự do, đồng bào ta ai cũng có cơm ăn, áo mặc, ai cũng được học hành. => Lời dẫn gián tiếp (Không dùng dấu hai chấm và dấu ngoặc kép).
6. Con tr©u lµ người b¹n gÇn gòi vµ th©n thiÕt cña nguêi n«ng d©n. Con tr©u gióp ngêi n«ng d©n trong c«ng viÖc ®ång ¸ng. Tr©u kÐo cµy bõa, trôc lóa, chë xe Người n«ng d©n coi “ Con tr©u lµ ®Çu c¬ nghiÖp”, lµ tµi s¶n to lín trong mçi gia đình. Còng vì thÕ người n«ng d©n ®èi víi con tr©u nh víi ngêi b¹n th©n : “ Tr©u ¬i ta b¶o tr©u nµy Tr©u ra ngoµi ruéng tr©u cµy víi ta ” (Ca dao) Ngµy nay cuéc sèng cã nhiÒu thay ®æi, nhưng con tr©u vÉn m·i m·i lµ hình ¶nh cña mçi lµng quª ViÖt Nam.