Bài giảng Ngữ văn Lớp 8 - Tiết 40: Nói giảm nói tránh

Nội dung text: Bài giảng Ngữ văn Lớp 8 - Tiết 40: Nói giảm nói tránh

1. TiÕt 40: Nãi gi¶m nãi tr¸nh I. Noùi giaûm noùi traùnh Ví dụ 1: vaø taùc duïng cuûa noùi a. Vì vậy, tôi để sẵn mấy lời này, phòng khi giaûm noùi traùnh: tôi sẽ đi gặp cụ Các Mác, cụ Lê-nin và các 1. Xeùt ví dụ: vị cách mạng đàn anh khác, thì đồng bào * VD1: cả nước, đồng chí trong đảng và bầu bạn -> Dïng c¸ch diÔn khắp nơi đều khỏi cảm thấy đột ngột. ®¹t b»ng nh÷ng tõ (Hồ Chí Minh, Di chúc) ng÷ cã s¾c th¸i b. Bác đã đi rồi sao, Bác ơi ! gi¶m nhÑ møc ®é Mùa thu đang đẹp, nắng xanh trời. cña sù viÖc ®Ó gi¶m (Tố Hữu, Bác ơi) bít ®au buån. c. Lượng con ông Độ đây mà Rõ tội nghiệp, về đến nhà thì bố mẹ chẳng còn. (Hồ Phương, Thư nhà) -> ChØ c¸i chÕt => Dïng c¸ch diÔn ®¹t b»ng nh÷ng tõ ng÷ cã s¾c th¸i gi¶m nhÑ møc ®é cña sù viÖc ®Ó gi¶m bít ®au buån.
2. TiÕt 40: Nãi gi¶m nãi tr¸nh I. Noùi giaûm noùi traùnh vaø taùc duïng cuûa noùi giaûm noùi traùnh: 1. Xeùt ví dụ: 2. Keát luaän: Noùi giaûm, noùi traùnh laø moät bieän phaùp tu töø duøng caùch dieãn ñaït teá nhò, uyeån chuyeån, traùnh gaây caûm giaùc quaù ñau buoàn, gheâ sôï, naëng neà; traùnh thoâ tuïc, thieáu lòch söï.
3. TiÕt 40: Nãi gi¶m nãi tr¸nh I. Noùi giaûm noùi traùnh vaø taùc duïng cuûa noùi giaûm noùi traùnh: 1. Xeùt ví dụ: 2. Keát luaän: Noùi giaûm, noùi traùnh laø moät bieän phaùp tu töø duøng caùch dieãn ñaït teá nhò, uyeån chuyeån, traùnh gaây caûm giaùc quaù ñau buoàn, gheâ sôï, naëng neà; traùnh thoâ tuïc, thieáu lòch söï. * Löu yù: Các cách nói giảm nói tránh: - Dùng từ đồng nghĩa, đặc biệt là các từ Hán Việt. - Dùng cách nói phủ định bằng từ trái nghĩa. - Dùng cách nói vòng. - Nói trống (tỉnh lược).
4. TiÕt 40: Nãi gi¶m nãi tr¸nh I. Noùi giaûm noùi traùnh vaø taùc II. Luyeän taäp: duïng cuûa noùi giaûm noùi traùnh: 1. Điền các từ ngữ nói giảm nói 1. Xeùt ví dụ: tránh vào chỗ trống. 2. Keát luaän: 2. Trong mỗi cặp câu dưới đây, Noùi giaûm, noùi traùnh laø moät bieän câu nào có sử dụng cách nói phaùp tu töø duøng caùch dieãn ñaït teá giảm nói tránh? nhò, uyeån chuyeån, traùnh gaây caûm a1.Anh phải hòa nhã với bạn bè! giaùc quaù ñau buoàn, gheâ sôï, naëng neà; traùnh thoâ tuïc, thieáu lòch söï. a2.Anh nên hoà nhã với bạn bè! * Löu yù: Các cách nói giảm nói tránh: b1. Xin đừng hút thuốc trong - Dùng từ đồng nghĩa, đặc biệt là phòng! các từ Hán Việt. b2. Cấm hút thuốc trong - Dùng cách nói phủ định bằng từ phòng! trái nghĩa. - Dùng cách nói vòng. - Nói trống (tỉnh lược).
5. TiÕt 40: Nãi gi¶m nãi tr¸nh I. Noùi giaûm noùi traùnh vaø taùc Ví dụ duïng cuûa noùi giaûm noùi traùnh: - “Caâïu Vaøng ñi ñôøi roài oâng 1. Xeùt ví dụ: giaùo aï !” 2. Keát luaän: - Lão Hạc ơi! Lão hãy yên Noùi giaûm, noùi traùnh laø moät bieän lòng mà nhắm mắt! phaùp tu töø duøng caùch dieãn ñaït teá nhò, uyeån chuyeån, traùnh gaây caûm (Nam Cao – Laõo Haïc) giaùc quaù ñau buoàn, gheâ sôï, naëng - Đã ngừng đập, một trái tim neà; traùnh thoâ tuïc, thieáu lòch söï. Đã ngừng đập, một cánh chim đại bàng. (Thu Bồn) - Bác Dương thôi đã thôi rồi Nước mây man mác ngậm ngùi lòng ta. (Nguyễn Khuyến)
6. Trong một cuộc họp lớp kiểm điểm bạn Hải hay đi học muộn. Lan nói: - Từ nay cậu không được đi học muộn nữa vì như vậy không những ảnh hưởng đến việc rèn luyện đạo đức của bản thân cậu mà còn ảnh hưởng đến phong trào thi đua của lớp. Bạn Trinh cho rằng Lan nói như vậy là quá gay gắt, chỉ nên nhắc nhở bạn Hải là: "Cậu nên đi học đúng giờ.” Em đồng tình với ý kiến nào? Vì sao?
7. TiÕt 40: Nãi gi¶m nãi tr¸nh I. Noùi giaûm noùi traùnh BÀI TẬP BỔ SUNG: vaø taùc duïng cuûa noùi giaûm noùi traùnh: H·y ph©n tÝch c¸i hay cña viÖc sö II. Luyeän taäp: dông phÐp nãi gi¶m nãi tr¸nh trong ®o¹n trÝch sau : “H«m sau, l·o H¹c sang nhµ t«i. Võa thÊy t«i, l·o b¶o ngay: - CËu Vµng ®i ®êi råi «ng gi¸o ¹ !” (Nam Cao - L·o H¹c)