Chuyên đề Tạo biểu tượng, hình thành khái niệm, là con đường cung cấp tri thức lịch sử cho học sinh

MỞ ĐẦU

1. Lý do chọn đề tài

    1. Đặt vấn đề:

Hiện nay ngành giáo dục đang chủ trương đổi mới phương pháp dạy học (PPDH) theo hướng người học là chủ động chiếm lĩnh tri thức, người dạy là người thiết kế và tổ chức các hoạt động để thông qua các hoạt động đó người học lĩnh hội tri thức. Dạy học tích cực là dạy cho học sinh cách nhớ, qua đó rèn luyện cho học sinh các kĩ năng. Dạy học Lịch sử cũng không nằm ngoài xu hướng chung đó.

2. Thực trạng:

 Thực trạng của việc dạy và học Lịch sử hiện nay là mối quan tâm của toàn xã hội. Nhiều học sinh ở phổ thông hiện nay không thích học và thậm chí là sợ học môn Lịch sử. Có học sinh còn quan niệm học Lịch sử chỉ là học thuộc lòng, “học vẹt”… Nhìn chung học sinh chưa có được một phương pháp học tập môn Lịch sử một cách có hiệu quả. Một trong những nguyên nhân là do cách dạy của giáo viên. Các phương pháp dạy học, hình thức tổ chức hoạt động học tập trên lớp trong các giờ học Lịch sử còn nhàm chán, chưa thu hút được học sinh. Giáo viên chỉ là người truyền thụ kiến thức cho người học mà chưa hướng đến việc xây dựng cho học sinh phương pháp học hiệu quả. Giáo viên chưa hướng dẫn cho học sinh tìm “chìa khóa” để mở được kho tri thức Lịch sử. Lịch sử là dòng chảy của những sự kiện những cột mốc thời gian khác nhau. Ở đó học sinh phải có sự ghi nhớ, không phải là ghi nhớ một cách mơ hồ mà lịch sử đòi hỏi tính chính xác. Chính vì vậy để học tốt bộ môn lich sử cần phải có những phương pháp và kinh nghiệm dạy, học hợp lý về tâm lý và thời gian. Một số giáo viên dạy bài kiến thức mới trên lớp chỉ yêu cầu học sinh học một đơn vị kiến thức nào đó để  trả bài của tiết học sau tạo sự lười biếng, học vẹt, chẳng hiểu gì về Lịch sử. Để đạt kết quả cao thì cả người dạy lẫn học sinh phải biết cách dạy, cách học, nghĩa là phải biết tạo những biểu tượng lịch sử, hình thành khái niệm là phương pháp tiếp thu và ghi nhớ những kiến thức. 

          Từ thực trạng của việc dạy và học môn Lịch sử như trên dẫn đến một yêu cầu của đổi mới là cần hướng dẫn học sinh biết tạo những biểu tượng lịch sử, hình thành khái niệm là phương pháp học Lịch sử có hiệu quả.