Giáo án Ngữ văn Lớp 7 (Chân trời sáng tạo) - Bài 8: Nét đẹp văn hoá Việt (Văn bản thông tin)

Nội dung text: Giáo án Ngữ văn Lớp 7 (Chân trời sáng tạo) - Bài 8: Nét đẹp văn hoá Việt (Văn bản thông tin)

1. Trường THCS .... Năm học: 2022-2023 Danh sách GV soạn bài 8: Nét đẹp văn hoá Việt. Bài Nội dung soạn Tên người soạn Địa chỉ -Trò chơi cướp cờ Lê Văn Bình THCS Lương Thế Vinh – Quy Nhơn - Bình Định. (ĐT:0905168837) -Cách gọt củ hoa thủy Lê Mai Đà Nẵng ( ĐT 0766518074 tiên Bài 8 – -Đọc kết nối chủ điểm: Đinh Thị Hiền THCS Phan Bội Châu - Đà NÉT ĐẸP Hương khúc Nẵng (0935804467) VĂN HOÁ -Thực hành tiếng việt VIỆT -Đọc mở rộng theo thể Thuytrinhvuong THCS An Hải, Tuy An - Phú (Văn bản loại: Kéo co Yên ( ĐT 0976796955) thông tin) -Viết văn bản tường trình Mai Thu THCS Chu Văn An Thanh -Trao đổi một cách Khê – Đà Nẵng xây dựng, tôn trọng các ý kiến khác biệt. (0869171300) -Ôn tập GV: ... KHBD Ngữ văn 7 1
2. Trường THCS .... Năm học: 2022-2023 BÀI 8: NÉT ĐẸP VĂN HOÁ VIỆT (Văn bản thông tin) Môn: Ngữ văn 7 - Số tiết: 13 tiết I. MỤC TIÊU -Học sinh đạt được: 1. Năng lực * Năng lực đặc thù -Nhận biết được đặc điểm văn bản giới thiệu một quy tắc hoặc luật lệ trong trò chơi hay hoạt động, chỉ ra được mối quan hệ giữa đặc điểm văn bản với mục đích của nó; nhận biết được cách triển khai các ý tưởng và thông tin trong văn bản. -Nhận biết được thông tin cơ bản của văn bản. -Nhận biết được tác dụng biểu đạt của một kiểu phương tiện phi ngôn ngữ trong văn bản in hoặc văn bản điện tử. -Nhận biết được đặc điểm và chức năng của số từ. -Viết được văn bản tường trình rõ ràng, đầy đủ, đúng quy cách. -Trao đổi một cách xây dựng, tôn trọng các ý kiến khác biệt. * Năng lực chung - Giao tiếp và hợp tác: Kỹ năng giao tiếp và hợp tác nhóm với các thành viên khác. - Tự chủ và tự học, biết thu thập thông tin và giải quyết vấn đề được đặt ra. 2. Phẩm chất - Trung thực khi tham gia các hoạt động . II. KIẾN THỨC -Văn bản thông tin giới thiệu một quy tắc hoặc luật lệ trong trò chơi hay hoạt động: cấu trúc và đặc điểm hình thức: + HS nắm được cấu trúc của loại văn bản này thường có 3 phần: + HS nắm được đặc điểm hình thức của văn bản. -Cách triển khai ý tưởng và thông tin trong văn bản thông tin. III. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU 1. Thiết bị dạy học GV: ... KHBD Ngữ văn 7 2
3. Trường THCS .... Năm học: 2022-2023 - Sách giáo khoa, Sách giáo viên - Máy chiếu, máy tính - Giấy A1 hoặc bảng phụ - Phiếu học tập. 2. Học liệu - Tri thức ngữ văn - Một số video, hình ảnh liên quan đến nội dung bài học IV. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC A. HOẠT ĐỘNG : MỞ ĐẦU (Dự kiến thời lượng: 3 phút) a. Mục tiêu: - Tạo hứng thú, tâm thế kết nối học sinh vào chủ đề bài học b. Nội dung: GV yêu cầu HS cùng theo dõi video theo link sau và chia sẻ cảm nghĩ của mình nhé ! c. Sản phẩm: Câu trả lời của HS: Cảm xúc của HS d. Tổ chức thực hiện: Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ - GV yêu cầu HS theo dõi Video Trò chơi dân gian: Cướp cờ và chia sẻ cảm xúc của mình sau khi xem xong Video. Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ. - HS theo dõi hình ảnh, hoạt động cá nhân và trả lời câu hỏi GV theo dõi, quan sát HS * Sản phẩm dự kiến: - Cảm xúc của HS: + Tạo không khí vui vẻ, thi đua, tính tập thể, tinh thần đoàn kết khi chơi. + Nhớ lại ký ức tuổi thơ ... Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận - Yêu cầu HS trình bày ý kiến cá nhân GV: ... KHBD Ngữ văn 7 3
4. Trường THCS .... Năm học: 2022-2023 Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ - GV nhận xét câu trả lời; chốt kiến thức, chuyển dẫn vào chủ đề bài học. Mỗi dân tộc đều có những nét đẹp văn hoá riêng, thể hiện qua ngôn ngữ, trang phục, trò chơi, cách bài trí nhà cửa, chế biến món ăn, thưởng trà, chơi hoa,... Tất cả đều là những di sản văn hoá mà cha ông để lại. Những nét văn hoá ấy chảy trong huyết quản của chúng ta và được lưu truyền từ đời này qua đời khác. Những văn bản thông tin trong bài học này sẽ giúp em nhận ra vẻ đẹp của những trò chơi dân gian, cách chơi hoa trong ngày Tết cổ truyền. Từ đó góp phần gìn giữ, lưu truyền và lan toả những vẻ đẹp của văn hoá dân tộc B.HOẠT ĐỘNG: HÌNH THÀNH KIẾN THỨC MỚI (Dự kiến thời lượng: 80 phút) Hoạt động 1: Tri thức Ngữ văn. a. Mục tiêu: - Hệ thống tri thức đọc hiểu về đặc điểm văn bản giới thiệu một quy tắc hoặc luật lệ trong trò chơi hay hoạt động b. Nội dung: GV yêu cầu HS trình bày theo nhóm kết quả mà nhóm đã chuẩn bị ở nhà theo phiếu học tập đã giao, để hệ thống tri thức thể loại . c. Sản phẩm: Câu trả lời của HS d. Tổ chức thực hiện: HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS DỰ KIẾN SẢN PHẨM I. TRI THỨC NGỮ VĂN: I. TRI THỨC NGỮ VĂN: Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ (1)- GV giao các câu hỏi chuẩn bị bài trước ở nhà cho các nhóm theo phiếu học tập sau: (2) GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi trong PHT để củng cố hệ thống tri thức đọc hiểu. Câu 1: Văn bản thông tin giới thiệu một quy tắc 1. Văn bản thông tin giới thiệu hoặc luật lệ trong trò chơi hay hoạt động, em có một quy tắc hoặc luật lệ trong nhận xét gì về cấu trúc ? trò chơi hay hoạt động: GV: ... KHBD Ngữ văn 7 4
5. Trường THCS .... Năm học: 2022-2023 Về cấu trúc, loại văn bản này thường có 3 phần: Về cấu trúc, loại văn bản này Phần 1: Giới thịêu mục đích của quy trình thực thường có 3 phần: hiện trò chơi hay hoạt động bằng một đoạn văn hoặc nhan đề bài viết (tên quy trình) (Vi dụ: Cách đọc sách hiệu quả,...). Phần 2: Liệt kê những si cần chuẩn bị trước khi thực hiện trò chơi hay hoạt động. Phần 3: Trình bày các bước cần thực hiện. Đối với trò chơi, đó là quy tắc, luật lệ, hướng dẫn cách chơi; đối với các hoạt động khác đó là thứ tự các bước thực hiện hoạt động. Một số văn bản có thể có thêm phần giải thích sự cần thiết của mỗi bước thực hiện Câu 2: Văn bản thông tin giới thiệu một quy tắc hoặc luật lệ trong trò chơi hay hoạt động, em có nhận xét gì về đặc điểm hình thức ? Về đặc điểm hình thức: loại văn Về đặc điểm hình thức: loại văn bản này thường bản này thường sử dụng các con sử dụng các con số (1, 2, 3,...), từ ngữ chi thời số (1, 2, 3,...), từ ngữ chi thời gian gian (đầu tiên, tiếp theo, sau cùng,...) hoặc số từ (đầu tiên, tiếp theo, sau cùng,...) chỉ số lượng chính xác (hai, ba,...) để giới thiệu hoặc số từ chỉ số lượng chính xác trình tự thực hiện; từ ngữ miêu tả chi tiết cách (hai, ba,...) để giới thiệu trình tự thức hành động và một số thuật ngữ liên quan; sử thực hiện; từ ngữ miêu tả chi tiết dụng câu chứa nhiều động từ, câu khiến để chi cách thức hành động và một số hành động hoặc yêu cầu thực hiện; dùng hình ảnh thuật ngữ liên quan; sử dụng câu minh hoạ, sơ đồ chi dẫn, đề mục để tóm tắt thông chứa nhiều động từ, câu khiến để tin chính; từ xưng hô ngôi thứ hai (ví dụ. bạn,..) chi hành động hoặc yêu cầu thực để chỉ người đọc. hiện; dùng hình ảnh minh hoạ, sơ đồ chi dẫn, đề mục để tóm tắt thông tin chính; từ xưng hô ngôi thứ hai (ví dụ. bạn,..) để chỉ người đọc. 2. Cách triển khai ý tưởng và thông tin trong văn bản thông tin . Câu 3: Cách triển khai ý tưởng và thông tin trong Theo trật tự thời gian ; theo văn bản thông tin như thế nào ? quan hệ nhân qủa ; theo mức độ Văn bản thông tin cỏ thể triển khai ý tưởng và quan trọng của thông tin ... thông tin theo một số cách sau: theo trật tự thời Khi viết, người viết có thể kết gian (trình bày thông tin theo thứ tự xuất hiện của sự vật, hiện tượng hay hoạt động); theo quan hệ hợp nhiều cách triển khai ý tưởng nhân qủa (trình bày thông tin theo quan hệ ý nghĩa và thông tin, nhưng thường chọn nhân quả bằng một số từ ngữ như: lí do (của)..., nguyên nhân (của)..., vì, nên, do đó,...)', theo mức một cách triển khai chính để làm độ quan trọng của thông tin (thông tin chính được GV: ... KHBD Ngữ văn 7 5
6. Trường THCS .... Năm học: 2022-2023 ưu tiên trình bày trước hoặc được làm nổi bật nổi bật thông tin. bằng cách in đậm, tô màu, gạch dưới hoặc lặp đi lặp lại,...). Khi viết, người viết có thể kết hợp nhiều cách triển khai ý tưởng và thông tin, nhưng thường chọn một cách triển khai chính để làm nổi bật thông tin. Trong văn bản thông tin giới thiệu một quy tắc hoặc luật lệ trong trò chơi hay hoạt động, người viết thường chọn cách triển khai ý tưởng và thông tin theo trật tự thời gian để làm rõ quy tắc hoặc luật lệ của trò chơi qua việc hình bày thứ tự các bước cần thực hiện Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ. Nhiệm vụ 1: Hs trình bày theo nhóm. Nhiệm vụ 2: Hs trả lời cá nhân. - GV theo dõi, quan sát HS Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận + HS trình bày sản phẩm thảo luận + HS đặt câu hỏi phản biện. Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ + GV nhận xét, bổ sung, chốt lại kiến thức . Gv nhấn mạnh những đặc điểm của thể loại văn bản : .... Hoạt động 2: Trải nghiệm cùng văn bản (Dự kiến thời lượng: 80 phút) 1. Chuẩn bị đọc: a. Mục tiêu: - Kích hoạt kiến thức nền liên quan đến chủ đề văn bản, tạo sự liên hệ giữa trải nghiệm của bản thân với nội dung bài học. - Bước đầu biết tưởng tưởng một số hình ảnh được nhắc đến trong văn bản Trò chơi cướp cờ. GV: ... KHBD Ngữ văn 7 6
7. Trường THCS .... Năm học: 2022-2023 - HS được chuẩn bị tâm thế, động cơ, hứng thú (sự tò mò, kích thích tìm hiểu về một trò chơi dàn gian mới) chuẩn bị cho việc đọc hiểu VB. b. Nội dung: - Hướng dẫn HS chỉ thực hiện việc quan sát nhanh hình thức của toàn bộ VB (hình thức trình bày, nhan đề, hệ thống đề mục, tranh minh hoạ, nguồn trích dẫn, .....) - HS dự đoán về nội dung thông tin của VB dựa trên việc quan sát các dầu hiệu hình thức của VB như nhan đề, hình ảnh minh hoạ, nguồn trích dẫn, đọc lướt đoạn đầu và cuối của VB. c. Sản phẩm học tập: -Câu trả lời miệng của học sinh về nội dung thông tin của VB dựa trên việc quan sát các dầu hiệu hình thức của VB như nhan đề, hình ảnh minh hoạ, nguồn trích dẫn, đọc lướt đoạn đầu và cuối của VB. d. Tổ chức thực hiện: HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS DỰ KIẾN SẢN PHẨM Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ II. TRẢI NGHIỆM CÙNG VĂN Quan sát nhan đề và hình ảnh minh hoạ của văn BẢN. bản, hình dung về cách chơi của trò cuớp cờ. 1. Chuẩn bị đọc: Chia sẻ với bạn về sự hình dung ấy của em. Tùy theo cảm nhận của HS: +Cách chơi cướp cờ, lưu ý khi chơi... Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ. HS hoạt động cá nhân: theo dõi SGK, quan sát ảnh SGK, chia sẻ với bạn về trò chơi cướp cờ. Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận GV mời 1 – 2 HS trả lời cá nhân Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ - Gv ghi nhận những câu trả lời thể hiện cảm nhận của các em . -GV nhận xét câu trả lời của học sinh. Dựa trên kết quả trình bày của các em để hướng dẫn học GV: ... KHBD Ngữ văn 7 7
8. Trường THCS .... Năm học: 2022-2023 sinh cách chơi cướp cờ, lưu ý khi chơi... 2. Đọc văn bản a. Mục tiêu: - Bước đầu vận dụng kĩ năng tưởng tượng trong quá trình đọc văn bản Trò chơi Cướp cờ. - Tạo tâm thế trước khi đọc văn bản. b. Nội dung: - GV hướng dẫn HS đọc trực tiếp văn bản c. Sản phẩm học tập: Phần đọc của HS d. Tổ chức thực hiện: HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS DỰ KIẾN SẢN PHẨM Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ 2. Đọc văn bản : - GV hướng dẫn HS đọc trực tiếp văn bản -Từ ngữ chỉ trình tự thời gian : Đầu - Trong mục c, Hướng dẫn cách chơi, em hãy tiên, tiếp theo, sau đó, kết thúc tìm từ ngữ chỉ trình tự thời gian ? Gv có thể dùng kĩ thuật nói to suy nghĩ của mình để làm mẫu kĩ năng tưởng tượng. Ví dụ: “Cách ghi điểm trò chơi Cướp cờ ?” Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ. - HS đọc và lắng nghe văn bản theo hướng dẫn đọc Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận - HS hoạt động cá nhân Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ -GV nhận xét góp ý cho cách đọc của HS: mức độ đọc trôi chảy, độ to, rõ; sư phù hợp của tốc độ đọc, cách ngăt nghi khi đọc. 3. Suy ngẫm và phản hồi: GV: ... KHBD Ngữ văn 7 8
9. Trường THCS .... Năm học: 2022-2023 a. Mục tiêu: Giúp HS: -Tìm hiểu thông tin cơ bản và cách triển khai thông tin trong VB . -Tìm hiểu mục đích và đăc điểm của VB . -Tìm hiểu tác dụng biểu đạt của phương tiện phi ngôn ngữ trong VB. -Liên hệ, so sánh, kết nối VB với cuộc sống của HS . b. Nội dung: - GV cho HS thảo luận nhóm - HS làm việc nhóm trưng bày sản phẩm c. Sản phẩm học tập: - Phiếu học tập, phần trình bày của học sinh d. Tổ chức thực hiện: HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS DỰ KIẾN SẢN PHẨM Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ 3. Suy ngẫm và phản hồi: - GV yêu cầu hoàn thành các phiếu học tập số 1,2,3,4,5. GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi:1,2,3,4,5 *Sản phẩm dự kiến: Nhóm 1. Câu 1: Tìm trong văn bản trên những thông tin về luật chơi của trò chơi cướp cờ. -Người chơi chỉ đuợc lên cướp cờ khi trọng tài gọi đúng số thứ tự của mình. Chi được đập (vỗ) nhẹ lên người chơi đối phương khi họ cầm cờ -Khi người chơi đã cầm cờ chạy qua được vạch của đội mình thì người chơi của đội kia không được đập vào ngươi bạn chơi nữa. -Trọng tài có thể gọi nhiều cặp đôi của hai đội cùng lên cướp cờ. Kết thúc cuộc chơi, đội nào được nhiều điểm hơn thì thắng cuộc .Phần thưởng cho đội thắng có thể là hiện vât hoặc được đội thua cõng một vòng quanh sân. GV: ... KHBD Ngữ văn 7 9
10. Trường THCS .... Năm học: 2022-2023 Nhóm 2. Câu 2: Theo em, để ghi được điểm trong trò chơi này, đội chơi phải làm gì? Để ghi được điểm trong chơi này, đội chơi phải chạy lên lừa lấy được cờ từ giữa sân sau tiếng hô của trọng tài và chạy về đến vạch của đội mình với cây cờ trên tay mà không bị bạn chơi ngăn cản hoặc đập (vỗ) nhẹ lên người. Nhóm 3. Câu 3: Mục đích của văn bản Trò chơi cướp cờ 1. Mục đích của văn bản Trò là gì? Những đặc điểm nào của văn bản giúp em chơi cướp cờ và đặc điểm . nhận ra mục đích ấy? a. Mục đích của VB: Giới thiệu a. Muc đích của VB: Giới thiệu về cách thức thực về cách thức thực hiện trò chơi hiện trò chơi cướp cờ cướp cờ b. Các đặc điểm sau của VB đã góp phần thực b. Các đặc điểm : hiện được mục đích đó -Về cầu trúc: gồm 3 phần: (a) -Về cầu trúc: gồm 3 phần: (a) Giới thiệu mục đích Giới thiệu mục đích của quy của quy trình; (b) Liệt kê những thứ cần chuẩn bị trình; (b) Liệt kê những thứ cần trước khi chơi; (c) Trình bày cách chơi. chuẩn bị trước khi chơi; (c) Trình -Về từ ngữ : sử dụng những từ ngữ chi thời gian bày cách chơi. như. đầu tiên, tiếp theo, -Về từ ngữ : sử dụng những từ -Về loại từ : câu sử dụng nhiều động từ. ngữ chi thời gian như. đầu tiên, -Về đề mục: sử dụng đề mục để tóm tắt những tiếp theo, thông tin chính của VB như a. Mục đích, b. chuẩn -Về loại từ : câu sử dụng nhiều bị, c. Hướng dẫn cách chơi. động từ. -Về phương tiện giao tiếp phi ngôn ngữ. sử dụng -Về đề mục: sử dụng đề mục để hình ảnh minh hoạ cách chơi. tóm tắt những thông tin chính của VB như a. Mục đích, b. chuẩn bị, c. Hướng dẫn cách chơi. -Về phương tiện giao tiếp phi ngôn ngữ: Sử dụng hình ảnh minh hoạ cách chơi. 2.Cách triển khai văn bản Nhóm 4. thông tin: Câu 4: Thông tin trong văn bản Trò chơi cướp VB Trò chơi cướp cờ chủ yếu cờ được triển khai theo cách nào? Dựa vào đâu triển khai thông tin theo trật tự mà em xác định được? Cách triển khai thông tin ấy có tác dựng gi trong việc thực hiện mục đích thời gian : đầu tiên, tiếp theo, sau của văn bản? đó, kết thúc, VB Trò chơi cướp cờ chủ yếu triển khai thông tin theo trật tự thời gian bởi vì tác giả đã mô tả rõ những việc cần chuẩn bi trước khi chơi, trình tự các bước chơi được mô tả bằng những từ ngữ như đầu tiên, tiếp theo, sau đó, kết thúc, Cách GV: ... KHBD Ngữ văn 7 10