Kế hoạch bài dạy Ngữ văn Lớp 7 (Chân trời sáng tạo) - Bài 1: Tiếng nói của vạn vật (Thơ bốn chữ, năm chữ)

Nội dung text: Kế hoạch bài dạy Ngữ văn Lớp 7 (Chân trời sáng tạo) - Bài 1: Tiếng nói của vạn vật (Thơ bốn chữ, năm chữ)

1. Bài 1: TIẾNG NÓI CỦA VẠN VẬT (Thơ bốn chữ, năm chữ) (12 tiết) Tuần 1 TIẾT PPCT: 1-2 TRI THỨC NGỮ VĂN I. MỤC TIÊU 1. Kiến thức - Đặc điểm thơ 4 chữ, 5 chữ - Chủ đề: Tiếng nói của vạn vật 2. Năng lực a. Năng lực chung: Khả năng giải quyết vấn đề, năng lực tự quản bản thân, năng lực giao tiếp, năng lực hợp tác... b. Năng lực riêng biệt: - Nhận biết và nhận xét được nét độc đáo của bài thơ thể hiện qua từ ngữ, hình ảnh, vần, nhịp, biện pháp tu từ. - Nhận biết được chủ đề, thông điệp mà văn bản muốn gửi đến người đọc, tình cảm, cảm xúc của người viết thể hiện qua ngôn ngữ văn bản. - Nhận biết được đặc điểm và chức năng của phó từ, - Bước đầu biết làm một bài thơ bốn chữ hoặc năm chữ; viết đoạn văn ghi lại cảm xúc về một bài thơ bốn chữ hoặc năm chữ. - Tóm tắt ý chính do người khác trình bày. - Cảm nhận và yêu vẻ đẹp của thiên nhiên. 3. Phẩm chất: - Biết yêu thiên nhiên, yêu cái đẹp. II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU
2. - KHBD, SGK, SGV, SBT - PHT số 1,2 - Tranh ảnh - Máy tính, máy chiếu, bảng phụ, Bút dạ, Giấy A0 III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC A. HOẠT ĐỘNG MỞ ĐẦU a) Mục tiêu: Tạo hứng thú cho HS, thu hút HS sẵn sàng thực hiện nhiệm vụ học tập của mình. Dẫn dắt vào bài mới b) Nội dung: Giáo viên cho học sinh lắng nghe và đoán các âm thanh trong video c) Sản phẩm: Câu trả lời của HS d) Tổ chức thực hiện: HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS DỰ KIẾN SẢN PHẨM Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ - Hs lắng nghe, đoán các âm - Gv chuyển giao nhiệm vụ thanh Giáo viên chiếu video âm thanh của tự nhiên, yêu cầu học sinh lắng nghe và đoán xem đó là âm thanh gì. - HS tiếp nhận nhiệm vụ. Bước 2: HS trao đổi thảo luận, thực hiện nhiệm vụ - HS quan sát, lắng nghe - GV quan sát Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận - Gv tổ chức hoạt động - Hs trả lời
3. Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ - GV nhận xét, bổ sung, dẫn dắt vào bài B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC Hoạt động 1: Tìm hiểu giới thiệu bài học a. Mục tiêu: - Xác định được chủ điểm, thể loại chính và câu hỏi lớn của bài học b. Nội dung: Gv gợi mở để học sinh tìm hiểu giới thiệu bài học c. Sản phẩm học tập: Câu trả lời bằng ngôn ngữ nói của HS d. Tổ chức thực hiện: HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS DỰ KIẾN SẢN PHẨM Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ I. Tìm hiểu giới thiệu bài học - Gv chuyển giao nhiệm vụ - Học sinh dựa vào phần mở Gv yêu cầu học sinh đọc đoạn giới thiệu bài đầu, tên bài học để trả lời về chủ học cùng với câu hỏi: đề: “Tiếng nói của vạn vật” + Chủ đề của bài học là gì - Thể loại: Thơ bốn chữ, năm + Theo em thế nào là nuôi dưỡng tâm hồn? chữ + Thể loại chính của chủ đề? Kể tên các văn - Các văn bản: bản trong chủ đề + Lời của cây - HS tiếp nhận nhiệm vụ. + Sang thu Bước 2: HS trao đổi thảo luận, thực hiện + Ông Một nhiệm vụ + Con chim chiền chiện - HS suy nghĩ - GV lắng nghe, gợi mở Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận - Gv tổ chức hoạt động
4. - Hs trả lời câu hỏi Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ - Gv định hướng về mục tiêu cần đạt qua bài học cho học sinh Hoạt động 2: Tìm hiểu tri thức đọc hiểu a. Mục tiêu: - Đặc điểm thơ 4 chữ, 5 chữ b. Nội dung: Gv tổ chức thảo luận nhóm bằng các PHT c. Sản phẩm học tập: Câu trả lời bằng ngôn ngữ nói của HS d. Tổ chức thực hiện:
5. HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS DỰ KIẾN SẢN PHẨM Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ II. Tìm hiểu tri thức đọc hiểu - Gv chuyển giao nhiệm vụ - Thơ bốn chữ, năm chữ + GV phát phiếu học tập số 1a và + Thơ bốn chữ là thể thơ mỗi dòng có bốn 1b. Nhóm chẵn làm 1a, nhóm lẻ chữ, thường có nhịp 2/2. làm 1b + Thơ năm chữ là thể thơ mỗi dòng có năm + Gv nhận xét PHT chữ, thường có nhịp 3/2 hoặc 2/3. + Từ đó hướng dẫn học sinh tìm + Thơ bốn chữ, năm chữ không hạn chế về hiểu tri thức về thơ bốn chữ, năm số lượng dòng thơ trong một khổ thơ, số khổ
6. chữ thơ trong một bài thơ và thường được sử - HS tiếp nhận nhiệm vụ. dụng đan xen vần chân với vần lưng. Bước 2: HS trao đổi thảo luận, - Hình ảnh trong thơ: là những chi tiết, cảnh thực hiện nhiệm vụ tượng từ thực tế đời sống, được tái hiện bằng - HS suy nghĩ, thảo luận ngôn ngữ thơ ca, góp phần diễn tả cảm xúc, - GV gợi mở suy ngẫm của nhà thơ về thế giới và con Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt người. động và thảo luận - Vần và vai trò của vần trong thơ - Gv tổ chức hoạt động + Vần chân (hay cước vận) là vần được gieo - Hs trả lời câu hỏi vào cuối dòng thơ, nghĩa là các tiếng ở cuối Bước 4: Đánh giá kết quả thực dòng vần với nhau. Vần chân là hình thức hiện nhiệm vụ gieo vần phổ biến nhất trong thơ. - Gv nhận xét + Vần lưng (hay yêu vận): là vần được gieo ở giữa dòng thơ, nghĩa là tiếng cuối của dòng trên vần với một tiếng nằm ở giữa dòng dưới hoặc các tiếng trong cùng một dòng thơ hiệp vần với nhau. + Vai trò của vần trong thơ: vần có vai trò liên kết các dòng và câu thơ, đánh dấu nhịp thơ, tạo nhạc điệu, sự hài hòa, sức âm vang cho thơ, đồng thời làm cho dòng thơ, câu thơ dễ nhớ, dễ thuộc. - Nhịp thơ và vai trò của nhịp trong thơ: + Nhịp thơ được biểu hiện ở chỗ ngắt chia dòng và câu thơ thành từng vế hoặc ở cách xuống dòng (ngắt dòng) đều đặn cuối mỗi dòng thơ. + Nhịp có tác dụng tạo tiết tấu, làm nên nhạc
7. điệu của bài thơ, đồng thơi cũng góp phần biểu đạt nội dung thơ. - Thông điệp Thông điệp (của văn bản) là ý tưởng quan trọng nhất, là bài học, cách ứng xử mà văn bản muốn truyền đến người đọc. C. HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP a. Mục tiêu: Củng cố lại kiến thức đã học. b. Nội dung: Gv tổ chức trò chơi để hướng dẫn học sinh luyện tập c. Sản phẩm học tập: Câu trả lời của HS, thái độ khi tham gia trò chơi d. Tổ chức thực hiện: HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS DỰ KIẾN SẢN PHẨM Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ - Hs trả lời được câu hỏi - GV chuyển giao nhiệm vụ 1. Tiếng nói của vạn vật Câu 1: Tên chủ điểm 1? 2. Vần chân Câu 2: Đoạn thơ sau viết theo vần nào? 3. 2/2 Chú gà trống nhỏ 4. Thơ bốn chữ Cái mào màu đỏ 5. Hình ảnh: hoa sim tím, Cái mỏ màu vàng bướm lượn, dắt trâu, chiều Đập cánh gáy vang nắng Câu 3: Xác định nhịp thơ trong đoạn thơ sau 6. Nhân hóa Lúc mới đẻ ra 7. Bốn chữ và năm chữ Thì kêu là nghé Khi không còn bé Mới gọi là trâu Đọc đoạn thơ sau và trả lời từ câu 4 đến câu 7 Em yêu mùa hè
8. Có hoa sim tím Mọc trên đồi quê Rung rinh bướm lượn Thong thả dắt trâu Trong chiều nắng xế Câu 4: Đoạn thơ viết theo thể thơ nào? Câu 5: Chỉ ra ít nhất 2 hình ảnh được nhắc đến trong đoạn thơ Câu 6: Chỉ ra biện pháp tu từ trong đoạn thơ sau: Bông đào nho nhỏ Cánh đào hồng tươi Hễ thấy hoa cười Đúng là đến Tết Câu 7: Thể thơ chính trong chủ đề 1? - HS tiếp nhận nhiệm vụ. Bước 2: HS trao đổi thảo luận, thực hiện nhiệm vụ - HS suy nghĩ - Gv quan sát, hỗ trợ Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận - GV tổ chức hoạt động - HS trả lời Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ - Gv nhận xét, bổ sung D. HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG
9. a. Mục tiêu: Củng cố lại kiến thức đã học. b. Nội dung: Gv hướng dẫn học sinh làm thẻ thông tin c. Sản phẩm học tập: Câu trả lời của HS, sản phẩm của học sinh d. Tổ chức thực hiện: HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS DỰ KIẾN SẢN PHẨM Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ Học sinh có thể vẽ tranh tuyên - GV chuyển giao nhiệm vụ truyền, dự án thu gom rác thải 1. Em hãy ủ và gieo một loại hạt giống bất kì và hoặc tái chế rác, dự án trình quan sát sự phát triển diễn thời trang, chăm sóc 2. Em hãy thực hiện một kế hoạch/ dự án phù động vật, trồng cây, chăm sóc hợp với khả năng của bản thân nhằm bảo vệ tự cây xanh nhiên. Cuối chủ đề sẽ báo cáo sản phẩm - HS tiếp nhận nhiệm vụ. Bước 2: HS trao đổi thảo luận, thực hiện nhiệm vụ - HS suy nghĩ - Gv quan sát, hỗ trợ Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận - GV tổ chức hoạt động - HS trả lời Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ - Gv nhận xét, bổ sung