Sáng kiến kinh nghiệm Một số giải pháp nâng cao hiệu quả tổ chức các trò chơi dân gian cho trẻ mẫu giáo

Nội dung text: Sáng kiến kinh nghiệm Một số giải pháp nâng cao hiệu quả tổ chức các trò chơi dân gian cho trẻ mẫu giáo

1. giám hiệu, tôi đã áp dụng thực hiện lồng ghép trò chơi dân gian vào các giờ hoạt động. Trong quá trình thực hiện tôi đã gặp một số khó khăn và thuận lợi như sau: 1. Thuận lợi Luôn được hướng dẫn và chỉ đạo sát sao về chuyên môn và sự quan tâm, tạo điều kiện về mọi mặt của Ban giám hiệu nhà trường. Đa số trẻ mạnh dạn, tự tin, thông minh và thích tham gia vào trò chơi, đặc biệt là trò chơi dân gian. Một số trẻ biết phối hợp cùng cô và chia sẻ một số trò chơi trẻ biết. Địa điểm tổ chức trò chơi dân gian cho trẻ ở trường tôi rộng rải, thoáng mát, sạch đẹp. Bản thân tôi lớn lên ở vùng nông thôn nên cũng biết một số trò chơi dân gian truyền miệng, luôn học hỏi và tìm tòi hiểu biết thêm một số trò chơi dân gian thông qua bạn bè, đồng nghiệp và sách báo. 2. Khó khăn Vẫn còn một số trẻ rụt rè nhút nhát không chịu tham gia vào trò chơi đòi hỏi tính tập thể cao. Thời gian tổ chức trò chơi dân gian cho trẻ không thể diễn ra suốt cả hoạt động của trẻ mà nó chủ yếu lồng ghép tích hợp vào các hoạt động khác. Phụ huynh ít quan tâm đến trò chơi dân gian vì họ thiếu thông tin về tác dụng của trò chơi đối với sự phát triển của trẻ. Nhiều phụ huynh nghĩ trò chơi dân gian không còn phù hợp với con em mình, nên hướng tới các trò chơi hiện đại. II. Biện pháp thực hiện. 1. Lựa chọn các trò chơi dân gian phù hợp với lứa tuổi của trẻ, phù hợp với địa phương nơi trẻ sinh sống. Đối với trò chơi dân gian thì thì có rất nhiều trò chơi khác nhau, nhưng không phải trò chơi nào cũng phù hợp với trẻ. Nên khi tổ chức cho trẻ chơi cần lựa chọn cho trẻ chơi các trò chơi có luật chơi và cách chơi đơn giản, dễ nhớ, dễ hiểu. Ngoài ra trong trường mầm non lại có sự phân chia trẻ theo nhiều độ tuổi khác nhau, mỗi độ tuổi trẻ có nhận thức khác nhau, có mức độ tiếp thu, ghi nhớ, khả năng chú ý của trẻ khác nhau. Vậy nên giáo viên cần suy nghỉ để lựa chọn các trò chơi sao cho phù hợp với độ tuổi, từng địa phương trẻ chơi đễ dàng hơn. Chính vì 2
2. Chủ đề thế giới động vật: Nặn tò he, rồng rắn lên mây, mèo đuổi chuột, bịt mắt bắt dê, cắp cua bỏ giỏ, câu ếch. Chủ đề tết và mùa xuân: Ném còn, cướp cờ, đập niêu, chơi đu. Chủ đề thế giới thực vật: Ô ăn quan, tập tầm vông, trồng nụ trồng hoa Chủ đề phương tiện giao thông: Rải rồng rải rết, trồng đống trồng kê, đua thuyền, đua xe bò. Chủ đề quê hương – đất nước – Bác Hồ: Kéo cưa lừa xẻ, nhảy dây, cướp cờ, đồ, chơi u. Khi đã lựa chọn được theo các chủ đề, đã giúp tôi sử dụng các trò chơi dân gian không những dạy trẻ một cách hiệu quả mà còn giúp trẻ phát triển thể chất và nhận ra những điều hợp lý, không hợp lý khi sử dụng nguyên bản các trò chơi dân gian khi dạy trẻ. 2. Chuẩn bị đồ dùng đồ chơi, lời đồng dao trước khi tổ chức cho trẻ tham gia vào các trò chơi dân gian. Đồ dùng đồ chơi của các trò chơi dân gian cũng vô cùng đa dạng và phong phú, mang tính đặc trưng và được thiết kế dựa vào cách chơi và luật chơi của từng trò chơi. Mỗi trò chơi dân gian có một hoặc nhiều loại đồ dùng đồ chơi tương ứng mà thiếu nó thì trò chơi không thể tiến hành được. Ví dụ như trò chơi: “ Chơi chuyền” đòi hỏi phải có 10 que chuyền và một đồ vật có dạng khối cầu như quả bóng, quả bưởi non. Trò chơi “ Ném còn” không thể diễn ra nếu thiếu quả còn - đồ chơi truyền thống của trò chơi đó. Đơn giản như trò chơi “ Bịt mắt bắt dê” cũng không thể được tổ chức nếu không có dải vải hoặc dải khăn bịt mắt, trò chơi kéo co thì không thể thiếu dây kéo co. Ví dụ như: trò chơi “Cò bẹp” cũng không thể được tổ chức nếu không các viên đá nhỏ, các ô để chơi hay trò chơi “cướp cờ” phải có cờ cho trẻ. Chẳng hạn như trò chơi “cờ lúa ngô” phải chuẩn bị bàn cờ, các quân cờ cho trẻ. Chính vì vậy, trước khi tổ chức cho trẻ chơi một trò chơi dân gian nào đó, giáo viên cần tìm hiểu kỹ về luật chơi, cách chơi, đồ dùng đồ chơi phục vụ cho trò chơi để từ đó có thể chuẩn bị đầy đủ các yếu tố cần thiết cho trò chơi. Dạy trẻ đọc thuộc lời ca (đối với những trò chơi có lời đồng dao) như trò chơi “Rồng rắn lên 4
3. gian, tôi đã giành một không gian nhỏ ở lớp mình để xây dựng thêm một góc chơi đó là góc “trò chơi dân gian”. Để xây dựng góc chơi này, tôi đã khuyến khích trẻ cùng tham gia xây dựng góc chơi như cùng cô dán tranh ảnh về các trò chơi dân gian, sưu tầm một số nguyên vật liệu sẵn có để bày vào góc chơi cho phong phú như các loại lá cây, que, viên sỏi, dây thun, dải vải . Ở góc chơi này cô và trẻ cùng vẽ và sáng tạo ra những hình ảnh, những đồ chơi từ nguyên vật liệu thiên nhiên như con trâu bằng lá đa, con cúi bằng rơm Tôi đã tổ chức cho trẻ chơi trò chơi dân gian ở trong góc với những trò chơi đơn giản, phù hợp với đặc điểm tâm sinh lý của trẻ và không gian của lớp như nu na nu nống, lộn cầu vồng, tập tầm vông, kéo cưa lừa xẻ, pháo đất, chi chi chành chành; cả lớp thì có thể chơi “rồng rắn lên mây, thả đỉa ba ba, ”. Ngoài những trò chơi phát triển ngôn ngữ thì ở góc trò chơi dân gian không thể thiếu những trò chơi phát triển vận động thể lực khác như “kéo co, đấu vật ” Qua góc trò chơi dân gian, tôi cũng chơi cùng trẻ và sửa lỗi phát âm cho trẻ, hướng dẫn trẻ những kỹ năng chơi để trẻ có thể hoàn thành nhiệm vụ chơi một cách tốt nhất “trốn tìm, đánh chuyền trong toán; dung dăng dung dẻ, tập tầm vông” trong giáo dục thể chất 4. Tổ chức các trò chơi phù hợp với tính chất của hoạt động. Mỗi hoạt động của trẻ đều nhằm đạt được một mục đích nhất định, hoạt động nào cũng có tính chất riêng của nó, nếu như hoạt động chung được tổ chức nhằm cung cấp các kiến thức cho trẻ thì hoạt động ngoài trời lại giúp trẻ được gần gũi với thiên nhiên, khám phá các hiện tượng tự nhiên và phát triển thể chất, hay như ở hoạt động góc trẻ lại được mở rộng thêm về kinh nghiệm sống và kỹ năng chơi theo nhóm, giáo viên cần chú ý lựa chọn và tổ chức các trò chơi dân gian cho phù hợp với tính chất của từng hoạt động. Với hoạt động ngoài trời tận dụng không gian rộng và thoáng, giáo viên nên tổ chức cho trẻ chơi các trò chơi vận động nhằm rèn luyện và phát triển thể lực cho trẻ như: “Rồng rắn lên mây”, “Bịt mắt bắt dê”, “Nhảy dây”, “Nhảy lò cò”, “Thả đỉa ba ba” Đặc biệt khi tích hợp trò chơi dân gian trong hoạt động chung, giáo viên cần lựa chọn trò chơi phù hợp với đặc điểm của từng hoạt động. 6
4. cho trẻ các trò chơi truyền thống của dân tộc trong dịp lễ Tết như “ Ném còn”, “ Cướp cờ”, 5. Động viên tất cả các trẻ tham gia vào trò chơi. Động viên khuyến khích trẻ là một biện pháp phù hợp với đặc điểm tâm sinh lý của trẻ mẫu giáo. Nó giữ vai trò quan trọng trong quá trình giáo dục tình cảm đạo đức xã hội. Biện pháp này góp phần hình thành những xúc cảm, tình cảm cho trẻ đối với trò chơi dân gian. Ưu thế của trò chơi dân gian chính là ở chỗ nó có thể tập trung tất cả những trẻ muốn chơi, không quy định số người chơi nhất định, tôi luôn khuyến khích, động viên tất cả các trẻ tham gia chơi càng đông càng vui. Nếu chơi “ Bịt mắt bắt dê” mỗi khi có một người vào thêm vòng chỉ rộng ra một chút chứ trò chơi không thay đổi, còn trò chơi “ Rồng rắn lên mây” thì thêm một người “ cái đuôi” sẽ dài ra một chút và tất cả mọi người đều được chơi, được chạy như nhau. Những trò chơi “ Thả đỉa ba ba”, “ Chi chi chành chành”, “Nhảy lò cò”, “Nhảy dây” cũng tương tự như vậy trong khi chơi mọi trẻ đều bình đẳng như nhau, nếu trẻ nào chơi không đúng luật chơi chen lấn các bạn khác sẽ bị tập thể phê phán loại trừ bằng cách không cho tham gia chơi qua đó trẻ có tinh thần tập thể của các trẻ được nâng lên rất nhiều. Khi tham gia chơi, nếu được cô giáo động viên, khen ngợi kịp thời sẽ tạo cho trẻ sự tự tin vào bản thân, từ đó mạnh dạn tham gia vào trò chơi, tích cực hoàn thành nhiệm vụ chơi. Ví dụ: Khi tổ chức cho trẻ tham gia trò chơi “ Kéo có”, đội nào thắng cuộc tôi sẽ thưởng cho đội đó huy chương vàng là kẹo sôcôla hình đồng tiền vàng. Nhận thức rõ được tầm quan trọng của việc động viên, khuyến khích trẻ trong quá trình tổ trò chơi dân gian cho trẻ tôi thường xuyên tổ chức các hình thức thi đua, khen ngợi, biểu dương trẻ để động viên, khuyến khích trẻ, tạo hứng thú cho trẻ là động lực để trẻ hoàn thành nhiệm vụ và kết quả chơi Bên cạnh việc động viên khuyến khích những trẻ chơi tốt, tôi luôn chú ý tạo cơ hội cho những trẻ còn nhút nhát, chưa mạnh dạn tự tin được tham gia vào trò 8
5. nội dung tổ chức cho trẻ chơi trò chơi dân gian cũng vậy, để thỏa mãn nhu cầu vui chơi của trẻ và để đạt được kết quả chơi cao nhất thì đòi hỏi phải có sự kết hợp chặt chẽ giữa trường lớp mầm non và gia đình. Nhận thức rõ được vấn đề đó tôi đã thực hiện tốt công tác phối kết hợp với phụ huynh trong quá trình giáo dục trẻ. Bên cạnh đó tôi đã xây dựng các nội dung cần kết hợp với phụ huynh đó là: Tuyên truyền tới phụ huynh phong trào “Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực”; Trao đổi với phụ huynh cách chơi các trò chơi dân gian, các bài ca dao, đồng dao trong rò chơi, Vận động phụ huynh tận dụng mọi điều kiện để tổ chức cho trẻ chơi các trò chơi dân gian ở nhà; Bố mẹ và những người thân xung quanh giành thời gian vui chơi cùng trẻ; Cung cấp những nguyên vật liệu sẵn có để làm đồ dùng, đồ chơi. Hình thức tuyên truyền mà tôi thường sử dụng đó là: Trao đổi với phụ hunh trong giờ đón trả trẻ, xây dựng góc tuyên truyền, góc trò chơi dân gian trong lớp, tuyên truyền trong các buổi họp phụ huynh, vận động phụ huynh tham gia các phong trào hội thi như: “Bé bé với trò chơi dân gian”; “Bé tìm hiểu trò chơi dân gian”. Quay phim, chụp ảnh về các hoạt động tham gia trò chơi dân gian của trẻ sau đó làm thành đĩa gửi tới cha mẹ trẻ III. Kết quả đạt được và bài học kinh nghiệm 1. Kết quả đạt được Qua việc áp dụng một số kinh nghiệm của bản thân vào việc tổ chức cho trẻ của lớp tôi đã thu được nhiều kết quả: Trẻ hứng thú trong khi chơi các trò chơi dân gian và say sưa tìm hiểu và khám phá trò chơi; Không còn có trẻ thờ ờ, không hứng thú với trò chơi dân gian. Có 100% trẻ được mở rộng kiến thức và có thêm rất nhiều hiểu biết về các trò chơi dân gian, các phong tục truyền thống của dân tộc. Bản thân tôi nhận thức rõ và hiểu sâu hơn về tầm quan trọng của trò chơi dân gian đối với sự phát triển toàn diện của trẻ. Linh hoạt, sáng tạo và thoải mái hơn khi tổ chức cho trẻ hoạt động vui chơi với trò chơi dân gian, lựa chọn trò chơi phù hợp với trẻ. 10
6. lưu, chia sẻ kinh nghiệm của mình với bạn khác. Khi tổ chức trò chơi dân gian cho trẻ giáo viên cần tìm hiểu kỹ cách chơi, luật chơi và chuản bị đầy đủ các yếu tố cần thiết để tiến hành trò chơi. Trên đây là một số giải pháp nâng cao hiệu quả tổ chức các trò chơi dân gian cho trẻ mẫu giáo. Bản thân rất mong được sự đóng góp ý kiến của hội đồng khoa học để tổ chức trò chơi dân gian cho trẻ đạt kết quả cao. Phong thạnh, ngày 26 tháng 05 năm 2020 XÁC NHẬN CỦA HỘI ĐỒNG XÉT NGƯỜI VIẾT DUYỆT SÁNG KIẾN, GIẢI PHÁP TRƯỜNG Nguyễn Thị Thảo Duy XÁC NHẬN CỦA HỘI ĐỒNG XÉT XÁC NHẬN CỦA HỘI ĐỒNG XÉT DUYỆT SÁNG KIẾN, GIẢI PHÁP DUYỆT SÁNG KIẾN, GIẢI PHÁP PHÒNG GIÁO DỤC – ĐÀO TẠO THỊ XÃ 12