Bài giảng Ngữ văn Lớp 9 - Tiết 104: Các thành phần biệt lập (Tiếp theo) - Trần Đỗ Bảo Trân

Nội dung text: Bài giảng Ngữ văn Lớp 9 - Tiết 104: Các thành phần biệt lập (Tiếp theo) - Trần Đỗ Bảo Trân

1. TiÕt 104: C¸c thµnh phÇn biƯt lËp (tiếp theo)
2. TiếtTiết 104104:: C¸cC¸c thµnhthµnh phÇnphÇn biƯtbiƯt lËplËp ((tiếptiếp theotheo)) I. Thµnh phÇn gäi - ®¸p: Ví dụ 1: ? Các từ in đậm trên, từ nào dùng để gọi, từ nào dùng để đáp ? Này, chiều nay các em nhớ đi học nhé ! Thưa cơ, ? Những từ đĩ cĩ chúng con tham gia vào việc diễn nhớ rồi ạ. đạt nghĩa sự việc của câu khơng? Nĩ là thành phần gì trong câu?
3. TiếtTiết 104104:: C¸cC¸c thµnhthµnh phÇnphÇn biƯtbiƯt lËplËp ((tiếptiếp theotheo)) I. Thµnh phÇn gäi - ®¸p: 1- Công dụng: ? Nêu dấu hiệu nhận biết Được dùng để tạo lập thành phần gọi-đáp ? hoặc để duy trì quan hệ Ví dụ 1: giao tiếp. Này, chiều nay 2- Đặc điểm: các em nhớ đi - Thường đứng đầu câu. học nhé ! - Cách thành phần chính của câu bằng dấu phẩy. Thưa cơ, chúng con nhớ rồi ạ.
4. Tiết 104: C¸c thµnh phÇn biƯt lËp (tiếp theo) I. Thµnh phÇn gäi - ®¸p: II. THÀNH PHẦN PHỤ CHÚ: Ví dụ 2: a.Hùng là lớp trưởng lớp 9A2. a.Hùng - người mặc áo đỏ - là lớp b. L·o kh«ng hiĨu t«i vµ t«i cµng trưởng lớp 9A2. buån l¾m. b. L·o kh«ng hiĨu t«i , t«i nghÜ c. Hồ Chí Minh là lãnh tụ vĩ đại của vËy , vµ t«i cµng buån l¾m. dân tộc Việt Nam. c. Hồ Chí Minh ( 1890-1969 ) là d. Lĩc ®i, ®øa con g¸i ®Çu lßng cđa lãnh tụ vĩ đại của dân tộc Việt anh ch­a ®Çy mét tuỉi. Nam. e. Vườn nhà ông có rất nhiều loại d. Lĩc ®i, ®øa con g¸i ®Çu lßng cđa cây ăn quả. anh – vµ cịng lµ ®øa con duy nhÊt cđa anh , ch­a ®Çy mét tuỉi. ? Nếu lượt bỏ phần chữ đỏ trong mỗi câu, nghĩa e. Vườn nhà ông có rất nhiều loại sự việc của mỗi câu cĩ cây ăn quả : me, xoài, ổi, thay đổi khơng? Vì sao?
5. TiếtTiết 104104:: C¸cC¸c thµnhthµnh phÇnphÇn biƯtbiƯt lËplËp ((tiếptiếp theotheo)) I. Thµnh phÇn gäi - ®¸p: II. THÀNH PHẦN PHỤ CHÚ: III. LUYỆN TẬP: Bµi tËp 1: a. T×m thµnh phÇn gäi - ®¸p trong ®o¹n trÝch. Cho biÕt tõ nµo ®­ỵc dïng ®Ĩ gäi, tõ nµo ®­ỵc dïng ®Ĩ ®¸p; Quan hƯ gi÷a ng­êi gäi vµ ng­êi ®¸p lµ quan hƯ g× (trªn- d­íi hay ngang hµng, th©n hay s¬)? - Này, bảo bác ấy có trốn đi đâu thì trốn. Chứ cứ nằm đấy, chốc nữa họ vào thúc sưu, không có, họ lại đánh trói thì khổ. - V©ng, ch¸u cịng ®· nghÜ nh­ cơ. Nh­ng ®Ĩ ch¸o nguéi, ch¸u cho nhµ ch¸u ¨n lÊy vµi hĩp c¸i ®·. NhÞn su«ng tõ s¸ng h«m qua tíi giê cßn g×. (Ng« TÊt Tè, T¾t ®Ìn) Dùng để gọi => Quan hệ giữa người gọi người Dùng để đáp đáp là quan hệ trên – dưới.
6. TiếtTiết 104104:: C¸cC¸c thµnhthµnh phÇnphÇn biƯtbiƯt lËplËp ((tiếptiếp theotheo)) I. Thµnh phÇn gäi - ®¸p: II. THÀNH PHẦN PHỤ CHÚ: III. LUYỆN TẬP: Bµi tËp 1: Tìm thành phần gọi – đáp: BÀI TẬP 2: Tìm thành phần phụ chú trong các đoạn trích sau và cho biết công dụng của chúng? a. Chúng ta đang đứng trước một thiên niên kỉ mới, thế kỉ 21, với biết bao cơ hội cũng như bao thách thức đang chờ đợi. b. Cảnh vật chung quanh tôi đều thay đổi, vì chính lònglòng tôitôi đangđang cócó sự thay đổi lớn: hôm nay tôi đi học. (Thanh Tịnh, Tôi đi học) => a. “thế kỉ 21” => Chú thích cho “thiên niên kỉ mới”. b. “hơm nay tơi đi học” Giải thích lí do thay đổi tâm trạng của của nhân vật tơi trong ngày đầu tiên đi học.
7. Kĩ thuật KWL (Điền các thông tin vào phiếu sau) Tên bài học: Các thành phần biệt lập Nhóm: K W L (Những điều đã (Những điều muốn (Những điều đã biết) biết) được học) -Thành phần biệt -Thành phần gọi - Cơng dụng và lập đáp đặc điểm của: -Thành phần cảm -Thành phần phụ + Thành phần thán chú gọi - đáp - Thành phần tình + Thành phần thái phụ chú
8. TiếtTiết 104104:: C¸cC¸c thµnhthµnh phÇnphÇn biƯtbiƯt lËplËp ((tiếptiếp theotheo)) * CỦNG CỐ Tìm các thành phần biệt lập đã học trong đoạn văn sau: “Chuyện người con gái Nam Xương” của Nguyễn Dữ cĩ nguồn gốc từ truyện cổ tích “Vợ chàng Trương” (Kho tàng truyện dân gian Việt Nam). Vũ Thị Thiết quê ở Nam Xương. Một phụ nữ bình dân nhưng mang đầy đủ vẻ đẹp của một con người lí tưởng: “ Tính đã thùy mị, nết na, lại thêm tư dung tốt đẹp”. Than ơi! Nàng lại cĩ một cuộc đời éo le, ngang trái và bất hạnh. Tất cả bởi chiến tranh, bởi cái tính đa nghi, độc đốn của chàng Trương Với phẩmVới phẩmchất đó chất, Vũ đóNương thật đáng ca ngợi. Chúng ta có thể tin, nếu sống trong xã hội ngày nay thì cĩ lẽ nàng sẽ cĩ một cuộc đời hạnh phúc. Vâng, đúng như thế! Cuộc sống hiện nay đã và đang bình đẳng giữa nam và nữ. Hơn nữa với xu thế phát triển của xã hội ngày nay thì những cuộc chiến tranh phi nghĩa sẽ bị xĩa bỏ và đẩy lùi để thế giới ngày càng hướng tới một tương lai tốt đẹp hơn. Đĩ là mơ ước của mỗi con người à Thành phần phụ chú: (Kho tàng truyện dân gian Việt Nam); “Tính đã thùy mị, nết na, lại thêm tư dung tốt đẹp”. à Thành phần cảm thán: Than ôi! à Thành phần tình thái: Có lẽ. Khởi ngữ à Thành phần gọi – đáp: Vâng.
9. VỀVỀ NHÀ:NHÀ: * Bài cũ: - Học đặc điểm, công dụng của thành phần gọi – đáp và thành phần phụ chú. - Ôn lại các thành phần biệt lập đã học. - Làm các bài tập: 3, 5 (trang 33). - Đặt câu có chứa các thành phần biệt lập đã học. * Bài mới: Soạn bài “Liên kết câu và liên kết đoạn văn”: - Đọc ví dụ và trả lời các câu hỏi ở sgk trang 43. - Tìm hiểu yêu cầu của một đoạn văn có tính liên kết: + Về nội dung: liên kết chủ đề, liên kết hình thức. + Về hình thức: các phép liên kết: từ ngữ liên kết.