Bài giảng Ngữ văn Lớp 9 - Tiết 125: Nghĩa tường minh và hàm ý

Nội dung text: Bài giảng Ngữ văn Lớp 9 - Tiết 125: Nghĩa tường minh và hàm ý

1. Tiết 125: NGHĨA TƯỜNG MINH VÀ HÀM Ý I. Phân biệt nghĩa tường minh và hàm ý: 1. Xét ví dụ: Ví dụ 1: - Trời ơi, chỉ còn có năm - Trời ơi, chỉ còn có năm phút! phút! -> Có ẩn ý anh rất tiếc . Chính là anh thanh niên giật mình nói to, giọng cười nhưng đầy tiếc rẽ. Anh chạy ra nhà phía sau, => Hàm ý. rồi trở vào liền, tay cầm một cái làn. Nhà họa sĩ tặc lưỡi đứng dậy. Cô gái cũng đứng lên, đặt lại chiếc ghế, thong thả đi đến chỗ bác già. - Ồ! Cô còn quên chiếc khăn mùi xoa đây này. Anh thanh niên vừa vào vừa kêu. Để người con gái không trở lại bàn, anh lấy chiếc khăn còn vo tròn cặp giữa cuốn sách tới trả cho cô gái. Cô kĩ sư mặt đỏ ửng, nhận lại chiếc khăn và quay vội đi. ? Qua câu “Trời ơi, chỉ còn có năm phút”, em hiểu anh thanh niên muốn nói điều gì ? ? Vì sao anh không nói thẳng điều đó với họa sĩ và cô gái ?
2. Tiết 125: NGHĨA TƯỜNG MINH VÀ HÀM Ý I. Phân biệt nghĩa tường minh và hàm ý: 1. Xét ví dụ: Ví dụ 2: - Trời ơi, chỉ còn có năm Trên bảng tin của nhà trường thông phút! -> Có ẩn ý anh rất tiếc => Hàm ý. báo: “Chiều thứ ba ngày 2/3/2010, tất cả HS khối 9 đi khám sức khoẻ định - Ồ! Cô còn quên chiếc khăn mùi xoa đây này. kì”. -> Không chứa ẩn ý . ? Cho biết câu nói trên mang đến => Nghĩa tường minh . thông tin gì? 2. Kết luận: - Nghĩa tường minh là -> Nội dung thông báo có các thông phần thông báo được diễn tin: Sự việc khám sức khoẻ định kì, đạt trực tiếp bằng từ ngữ đối tượng tham gia và thời gian. Như trong câu. vậy phần thông báo không mang một - Hàm ý là phần thông báo nội dung nào khác. tuy không được diễn đạt trực tiếp bằng từ ngữ trong ? Qua ví dụ, em hiểu nghĩa tường câu nhưng có thể suy ra từ minh là gì? hàm ý là gì ? những từ ngữ ấy.
3. Tiết 125: NGHĨA TƯỜNG MINH VÀ HÀM Ý I. Phân biệt nghĩa tường minh và hàm ý: II. Luyện tập: Ví dụ 1: Bài tập 1: - Trời ơi, chỉ còn có năm phút! - Nhà họa sĩ tặc lưỡi đứng dậy. Chính là anh thanh niên giật mình nói to, giọng - mặt đỏ ửng (ngượng ) cười nhưng đầy tiếc rẽ. Anh chạy ra nhà phía sau, rồi trở vào liền, tay cầm một cái làn. Nhà họa sĩ tặc lưỡi đứng dậy. Cô gái cũng đứng lên, đặt lại chiếc ghế, thong thả đi đến chỗ bác già. - Ồ! Cô còn quên chiếc khăn mùi xoa đây này. Anh thanh niên vừa vào vừa kêu. Để người con gái không trở lại bàn, anh lấy chiếc khăn còn vo tròn cặp giữa cuốn sách tới trả cho cô gái. Cô kĩ sư mặt đỏ ửng, nhận lại chiếc khăn và quay vội đi. ? Câu nào cho thấy họa sĩ chưa muốn chia tay với anh thanh niên? Từ ngữ nào giúp em nhận ra điều ấy ? ? Tìm những từ ngữ miêu tả thái độ của cô gái trong câu cuối đoạn văn?
4. Tiết 125: NGHĨA TƯỜNG MINH VÀ HÀM Ý I. Phân biệt nghĩa tường minh và hàm ý: II. Luyện tập: Bài tập 3: Bài tập 1: Mẹ nó đâm nổi giận quơ đũa bếp dọa đánh, nó phải - Nhà họa sĩ tặc lưỡi đứng dậy. gọi nhưng lại nói trổng: - mặt đỏ ửng (ngượng ) - Vô ăn cơm! Bài tập 2: Anh Sáu vẫn ngồi im, giả vờ không nghe, chờ nó gọi -> Hàm ý: Ông họa sĩ già “Ba vô ăn cơm”. Con bé cứ đứng trong bếp nói vọng chưa kịp uống nước chè đấy. ra: Bài tập 3: - Cơm chín rồi! - Cơm chín rồi ! Anh cũng không nghe. -> Hàm ý: Ông vô ăn cơm đi . ? Tìm câu chứa hàm ý và cho biết nội dung Bài tập 4. của hàm ý? - Không câu nào chứa hàm ý, vì : + Câu 1 là câu nói lảng . + Câu thứ 2 là câu nói dở dang .
5. VỀ NHÀ: * Bài cũ: - Học bài: phân biệt nghĩa tường minh và hàm ý. - Hoàn thiện các bài tập. - Tìm các ví dụ chứa hàm ý. * Chuẩn bị bài mới: Nghị luận về đoạn thơ, bài thơ . - Đọc ví dụ, trả lời câu hỏi. - Tìm hiểu đặc điểm, yêu cầu đối với bài văn nghị luận về đoạn thơ, bài thơ .
6. CHÀO MỪNG QUÝ THẦY CÔ VỀ DỰ GIỜ LỚP 9A2 GIÁO VIÊN: TRẦN THỊ LÊ