Giáo án Hóa học Lớp 9 - Chủ đề 9: Hidrocacbon nhiên liệu - Năm học 2019-2020 - Nguyễn Đức Tuấn

Nội dung text: Giáo án Hóa học Lớp 9 - Chủ đề 9: Hidrocacbon nhiên liệu - Năm học 2019-2020 - Nguyễn Đức Tuấn

1. GV: Nguyễn Đức Tuấn Trường THCS Mỹ An H: Benzen có phản ứng thế với brom không? - GV dùng tranh vẽ mô tả TN benzen tác dụng với brom có mặt bột sắt (H4.15). viết PTHH như trong SGK. Gv cần lưu ý hs : sản phẩm phản ứng thế của hợp chất hữu cơ tạo ra 2 sản phẩm là : nguyên tử hidro trong phân tử benzen được thay thế bởi nguyên tử brom và sản phẩm thứ hai là HBr. H: Benzen có phản ứng cộng không? Gv làm TN cho benzen vào ống nghiệm dung dịch brom lắc đều lên. => gọi HS nêu hiện tượng ? chứng tỏ benzen không tác dụng với brom trong dung dịch . GV: Benzen có phản ứng cộng với hidro : Gv lưu ý hs phản ứng cộng tạo ra một sản phẩm. H: từ các phản ứng trên rút ra kết luận về tính chất hoá học của benzen.? * HS: Nhóm thảo luận. =>đại diện hs nhận xét -Benzen là hidrocacbon , nên có phản ứng cháy tạo khí CO2 , hơi nước. 2C6H6 +15O2 12CO2 + 6H2O Benzen có liên kết đơn giống metan nên có khả năng phản ứng thế. - Benzen có liên kết đôi giống C2H4 nên có khả năng có phản ứng cộng. 4) Ưng dụng. Điều chế 1)Ứng dụng: GV cho HS đọc SGKvà dựa vào những hiểu biết thực tế nêu một số ứng dụng của axetilen . GV viết: Môn: Hóa học 9 Năm học: 2019 – 2020
2. GV: Nguyễn Đức Tuấn Trường THCS Mỹ An sống và sản xuất. +Muoán khai thaùc daàu moû, ngöôøi ta - Hứng thú học tập khoan nhöõng gieáng daàu. bộ môn hoá học. * Phát triển NL: Muoán khai thaùc daàu moû, ngöôøi ta Tự học, quan H.Khi cheá bieán daàu moû ta ñöôïc khoan nhöõng gieáng daàu. sát,tư duy. Năng 3- Caùc saûn phaåm cheá bieán töø daàu lực sử dụng ngôn nhöõng saûn phaåm naøo? ngữ hóa học.- GV: Nhaän xeùt – boå sung moû: Năng lực làm thí - Xăng, dầu hỏa, daàu mazut nghiệm, hoạt động nhóm. Năng lực +Baèng phöông phaùp chöng caát daàu giao tiếp, thuyêt moû, ngöôøi ta thu ñöôïc: Xaêng, daàu trình hoaû, daàu ñiezen, daàu mazut GV: cho HS quan saùt H 4.18 +Baèng phöông phaùp craêckinh daàu SGK vaø cho HS thaûo luaän moû, ngöôøi ta thu theâm ñöôïc xaêng nhoùm vôùi caùc caâu hoûi sau: vaø caùc saûn phaåm khí: CH4, C2H4 - Khí thieân nhieân thöôøng coù ôû II. Khí thiên nhiên ñaâu? HS: quan saùt H 4.18 SGK vaø thaûo - Thaønh phaàn chuû yeáu cuûa khí luaän nhoùm traû lôøi: thieân nhieân laø gì? - Khí thieân nhieân thöôøng coù trong caùc moû khí naèm döôùi loøng ñaát. - Chuùng coù öùng duïng nhö theá - Thaønh phaàn chuû yeáu cuûa khí naøo trong thöïc tieãn? thieân nhieân laø metan. GV nhaän xeùt vaø thoâng baùo Khí thieân nhieân laø nhieân lieäu, cho HS bieát caùch khai thaùc khí nguyeân lieäu trong ñôøi soáng vaø thieân nhieân vaø giôùi thieäu theâm trong coâng nghieäp. cho HS thaáy ñöôïc haøm löôïng HS: nhận xét metan coù trong thieân nhieân vaø HS: lắng nghe daàu moû. - Khí thieân nhieân thöôøng coù trong caùc moû khí naèm döôùi loøng ñaát. - Thaønh phaàn chuû yeáu cuûa khí thieân nhieân laø metan. Khí thieân nhieân laø nhieân lieäu, nguyeân lieäu trong ñôøi soáng vaø trong coâng nghieäp. Nội dung 2: Nhiên liệu. Nội dung 7: Nhiên liệu I. Nhieân lieäu laø gì? - Caùc nhieân lieäu thöôøng duøng laø: GV: Neâu caâu hoûi: Than, cuûi, daàu hoaû, khí ga - Em haõy keå teân moät vaøi nhieân lieäu thöôøng duøng? - Caùc chaát treân khi chaùy ñeàu coù -Caùc chaát treân khi chaùy ñeàu coù hieän töôïng toaû nhieät vaø phaùt saùng. hieän töôïng gì? HS laéng nghe. GV cho HS bieát caùc chaát ñoù Nhieân lieäu laø nhöõng chaát chaùy Môn: Hóa học 9 Năm học: 2019 – 2020
3. GV: Nguyễn Đức Tuấn Trường THCS Mỹ An - Nhieân lieäu khí ñöôïc duøng ñeå -Than moû: Than gaày, than môõ, than laøm gì? non vaø than buøn. -Goã GV: Nhaän xeùt 2- Nhieân lieäu loûng: Goàm caùc saûn phaåm cheá bieán töø daàu moû vaø röôïu. 3- Nhieân lieäu khí: Goàm caùc loaïi khí khieân nhieân, khí moû daàu, khí loø cao, khí than. III.Söû duïng nhieân lieäu nhö theá naøo cho hieäu quaû? HS: ñoïc phaàn III vaø thaûo luaän nhoùm roài traû lôøi: + Ta phaûi söû duïng nhieân lieäu cho hieäu quaû vì: Neáu nhieân lieäu chaùy khoâng hoaøn toaøn seõ vöøa gaây laõng GV: cho HS ñoïc phaàn III SGK phí, vöøa laøm oâ nhieãm moâi tröôøng. vaø cho HS thaûo luaän nhoùm ñeå + Söû duïng nhieân lieäu hieäu quaû laø traû lôøi caùc caâu hoûi sau: phaûi laøm theá naøo ñeå nhieân lieäu -Vì sao chuùng ta phaûi söû duïng chaùy hoaøn toaøn, ñoàng thôøi taän nhieân lieäu coù hieäu quaû? duïng ñöôïc nhieät löôïng do quùa trình chaùy taïo ra. -Söû duïng nhieân lieäu nhö theá naøo laø hieäu quaû? +Bieän phaùp: * Cung caáp ñuû oxi cho quaù trình chaùy. - Muoán söû duïng nhieân lieäu hieäu * Taêng dieän tích tieáp xuùc cuûa quaû, chuùng ta thöôøng phaûi thöïc nhieân lieäu vôùi khoâng khí. hieän nhöõng bieän phaùp gì? * Duy trì söï chaùy ôû möùc ñoä caàn GV: Nhaän xeùt- boå sung thieát phuø hôïp vôùi nhu caàu söû duïng. * Liên hệ: Khi sử dụng nhiên HS: sử dụng tránh lãng phí và liệu chúng ta cần chú ý những chú ý không làm ô nhiếm môi diều gì? trường Cuûng coá caùc kieán thöùc Nội dung 7: THỰC HÀNH HS: Laøm thí nghieäm theo söï höôùng daãn veà hiñroâcacbon. Ñieàu Thí nghieäm 1 : Ñieàu cheá axetilen cuûa GV. cheá vaø thu khí GV: Höôùng daãn HS laép duïng cuï thí Axetilen. nghieäm nhö Hình 4.25a Moät soá tính chaát hoùa GV: Höôùng daãn HS caùc nhoùm laøm hoïc cuûa Axetilen. Tính TN theo caùc böôùc sau: Môn: Hóa học 9 Năm học: 2019 – 2020
4. GV: Nguyễn Đức Tuấn Trường THCS Mỹ An tieáp tuïc quan saùt maøu cuûa dung dòch. hôn nöôùc , khoâng tan trong nöôùc , noåi leân → Neâu caùc hieän töôïng thí nghieäm. trong oáng nghieäm. GV coù theå thay dung dòch broâm baèng - Cho dd broâm loaõng vaøo, benzen hoøa tan dung dòch iot, thí nghieäm cuõng roõ taïo thaønh dung dòch maøu vaøng naâu noåi raøng nhöng an toaøn hôn. leân treân, chöùng toû benzen deã hoøa tan - Taïo dd iot: cho vaøi tinh theå iot vaøo broâm. oáng nghieäm chöùa 2-3ml nöôùc caát, laéc Cho dd Iot loaõng vaøo, benzen hoøa tan kó ñöôïc dung dòch coù maøu hoàng tím . taïo thaønh dd maøu hoàng tím noåi leân treân, chöùng toû benzen deã hoøa tan iot Hoạt động 3: Luyện tập Nội dung, phương thức tổ chức Dự kiến sản phẩm, đánh giá kết Mục tiêu hoạt động hoạt động học tập của học sinh quả hoạt động HS vận dụng kiến - GV yêu cầu HS hoạt động thức đã học để làm nhóm hoàn thành bài tập: bài tập, Qua đó củng (PHIẾU HỌC TẬP SỐ 1 ) 1.D cố lại các kiến thức - Bài tập 1: Choïn caâu traû lôøi về dầu mỏ, khí thiên ñuùng cho moãi caâu sau: nhiên và nhiên liệu 1. A- Daàu moû laø moät ñôn chaát. Rèn luyện năng lực vân dụng kiến B- Daàu moû laø moät hôïp chaát thức đã học để giải phöùc taïp. các bài tập, lấy được C- Daàu moû laø moät hiñrocacbon. các VD thực tiễn về D- Daàu moû laø moät hoãn hôïp töï về dầu mỏ, khí thiên nhieân cuûa nhieàu loaïi 2. C nhiên và nhiên liệu hiñrocacbon. Phát triển năng 2. A- Daàu moû soâi ôû moät nhieät lực vận dụng ngôn ngữ hóa học, năng ñoä nhaát ñònh. lực tính toán, năng B- Daàu moû coù nhieät ñoä soâi lực tư duy, năng lực khaùc nhau tuyø thuoäc vaøo thaønh hợp tác phaàn cuûa daàu moû. A C- Thaønh phaàn chuû yeáu cuûa daàu moû töï nhieân laø metan. D- Thaønh phaàn chuû yeáu cuûa daàu moû chæ goàm xaêng vaø daàu löûa. Bài tập 2: Ñeå söû duïng nhieân lieäu coù hieäu quaû caàn phaûi cung caáp khoâng khí hoaëc oxi: A. Vöøa ñuû ; B Thieáu ; C. Dö  a. phản ứng thế ; Bài metan, etylen x b. phản ứng cộng Viết CTPT, CTCT , nêu đặc  c. phản ứng trùng hợp điểm liên kết , tính chất hoá học  d. phản ứng cháy. đặc trưng của metan và etilen (viết PTHH minh hoạ). HS2: Hãy điền dấu (x) vào các đáp án đúng. Các chất có liên kết đôi có phản ứng đặc trưng sau: Môn: Hóa học 9 Năm học: 2019 – 2020
5. GV: Nguyễn Đức Tuấn Trường THCS Mỹ An con ngöôøi ? caùc coâng trình ) IV. CÂU HỎI/BÀI TẬP KIỂM TRA, ĐÁNH GIÁ CHỦ ĐỀ THEO ĐỊNH HƯỚNG PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC 1. CẤP ĐỘ NHẬN BIẾT Câu 1. Chất nào sau đây có phản ứng trùng hợp? A. CH4. B. C2H4. C. C2H2. C. C6H6. Câu 2. Chất nào sau đây không tham gia phản ứng cộng? A. CH4. B. C2H4. C. C2H2. C. C6H6. Câu 3. Nguồn nhiên liệu nào sau đây có hiệu quả tỏa nhiệt cao & ít ô nhiễm môi trường hơn? A. Than đá. B. Gỗ. C. Khí thiên nhiên. D. Xăng dầu. Câu 4. Vòng benzen là một vòng sáu cạnh đều, trong đó có: A. 2 liên kết đơn xen kẽ với 4 liên kết đôi. B. 4 liên kết đơn xen kẽ với 2 liên kết đôi. C. 3 liên kết đơn xen kẽ với 3 liên kết đôi. D. Tất cả các ý trên đều sai. Câu 5 Những chất nào sau đây đều là hidrocacbon A. FeCl, C2H6O, CH4, NaHCO3 C. CH4, C2H4, C2H2, C6H6 B. NaC6H5, CH4O, HNO3, C6H6 D. CH3NO2, CH3Br, NaOH Câu 6 Những hidrocacbon nào sau đây giữa các nguyên tử cacbon vừa có liên kết đơn vừa có liên kết đôi: A. Etilen B. Benzen C. Metan D. Axetillen Câu 7 CH4 có nhiều ở trong: A. Nước ao B.Các mỏ khí C.Nước biển D.Khí quyển Câu 8 Trong các chất sau: (1) CH4 (2) CH3-CH3 (3) CH2=CH2 , (4) CH3-CH=CH2 chất có phản ứng trùng hợp là: A.(1), (2),(3) B.(3), (4) C.(1), (3), (4) D.(2), (3), (4) Câu 9 Cho khí clo và metan vào ống nghiệm. Phản ứng xảy ra khi: A. Đun nóng trên đèn cồn B. Đặt dưới ánh sáng khuếch tán C. Thêm chất xúc tác sắt D.Tất cả đều sai Câu 10 Có thể phân biệt rượu etylic và benzen bằng những chất nào sau đây: A. Dùng nước B. Dùng Na C. Đốt cháy mỗi chất D.Tất cả đều được CÁC CÂU HỎI HIỂU Môn: Hóa học 9 Năm học: 2019 – 2020
6. GV: Nguyễn Đức Tuấn Trường THCS Mỹ An C. Trong phân tử có C và H D. Trong phân tử có liên kết hiđro Câu 13Cho sơ đồ sau: C6H6 + X → Y + HCl . X, Y, lần lượt là: A. Cl2, C6H5Br B. Cl2, C6H12 C. Cl2, C6H5Cl D. H2, C6H5Cl Câu 14. Cả etilen và axetilen đều có phản ứng cộng brom là do: A. Trong phân tử đều có liên kết đơn B. Trong phân tử đều có liên kết kém bền C. Trong phân tử đều có C và H D. Trong phân tử đều có 2 nguyên tử C CÂU HỎI VẬN DỤNG Câu 1 . 0,1 mol hiđrocacbon X phản ứng vừa đủ với 0,1 mol brom trong dung dịch. X là A. CH4. B. C2H6. C. C3H8 D. C2H4. Câu 2. Một hợp chất hữu cơ A có thành phần phần trăm khối lượng cacbon là 75%. Vậy A là A. C2H4. B. C2H6. C. CH4. D. C2H2. Câu 3. Sục khí etilen vào dung dịch Br2 dư thấy khối lượng bình Br2 tăng 5,6g. Khối lượng sản phẩm tạo thành là: A. 13,6g B. 21,6g C.29,6g D. 37,6g Câu 4. Đốt cháy hoàn toàn hợp chất hữu cơ A thu được 44g CO2 và 18g H2O. A có thể là chất nào sau đây? A. C2H4 B. CH4 C. C2H6 D. C3H8 Câu 5. Đốt cháy 32g khí mêtan, thể tích CO2 sinh ra (ở đktc) là A. 11,2 lít. B. 22,4 lít. C. 33,6 lít. D. 44,8 lít. Câu 6. 14 g khí ở đktc etilen ở đktc có thể tích là A. 28 lít. B. 5,6 lít. C. 11,2 lít. D. 14 lít. Câu 7. Tỉ khối hơi của ankan Y đối với hiđrô là 36. CTHH của ankan Y là: A. C2H6 B.C3H8 C. C4H10 D. C5H12 Câu 8. Thể tích khí oxi ở đktc cần dùng để đốt cháy hết 3,2 gam khí metan: A. 2,24 lít B. 4,48 lit C. 6,72 lit D. 8,96 lít Câu 9. Trong 4 chất sau, chất có phần trăm khối lượng của C lớn nhất là: A. CH4. B. C2H4. C. C2H2. D. C2H6. Câu 10. Một chất hữu cơ A có khối lượng phân tử là 58 đvC. Công thức phân tử của A là A. C3H6O. B. C2H6O. C. C2H4O2. D. CH2O. CẤP ĐỘ VẬN DỤNG CAO Môn: Hóa học 9 Năm học: 2019 – 2020
7. GV: Nguyễn Đức Tuấn Trường THCS Mỹ An Câu 13: Cho 6,4 gam đất đèn chứa 80% CaC2 vào nước dư. Thể tích khí thu được (ở đktc) là A. 0,896 lít. B. 1,12 lít. C. 1,792 lít. D. 2,24 lít. Môn: Hóa học 9 Năm học: 2019 – 2020