Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp rèn luyện kỹ năng nói cho học sinh giỏi môn Tiếng anh

Nội dung text: Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp rèn luyện kỹ năng nói cho học sinh giỏi môn Tiếng anh

1. SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM MỘT SỐ BIỆN PHÁP RÈN LUYỆN KỸ NĂNG NÓI CHO HỌC SINH GIỎI MÔN TIẾNG ANH I. ĐẶT VẤN ĐỀ. Như chúng ta cũng biết, hiện nay Tiếng Anh ngày càng trở nên quan trọng hơn trong cuộc sống lao động và học tập của chúng ta. Vậy nên việc giảng dạy, bồi dưỡng Tiếng Anh cho học sinh giỏi cũng là một trong những phong trào mũi nhọn được ngành Giáo Dục hết sức quan tâm. Là một giáo viên phụ trách giảng dạy môn Tiếng Anh tại trường THCS Tân Hiệp, tôi nhận thấy rằng việc bồi dưỡng học sinh giỏi không chỉ đơn thuần là việc thực hiện nhiệm vụ quan trọng của ngành mà còn là nhân tố thúc đẩy phong trào học tập, giảng dạy của giáo viên và học sinh. Thông qua công tác bồi dưỡng học sinh giỏi mà tay nghề và năng lực của giáo viên cũng như kiến thức của học sinh được nâng lên. Hơn nữa chính những kết quả của các kỳ thi học sinh giỏi đã góp phần khích lệ giáo viên cũng như học sinh tự tin hơn vào năng lực bản thân, mạnh dạn và năng động hơn trong giảng dạy và học tập. Sau đây tôi xin đưa ra “Một số biện pháp giúp học sinh giỏi rèn luyện kỹ năng nói môn Tiếng Anh” để đạt hiệu quả tốt nhất có thể. II. NỘI DUNG 1.Thực trạng : Chúng ta phải mạnh dạn nhìn thẳng vào thực tế đa số các học sinh không thể giao tiếp bằng Tiếng Anh một cách lưu loát kể cả những em trong đội tuyển học sinh giỏi. Tôi nhận thấy rằng những nhân tố cản trở khả năng giao tiếp Tiếng Anh của học sinh, một số khó khăn sau là chủ yếu: Chủ đề một số bài dạy còn chưa gần gũi và có phần gây nhàm chán đối với học sinh. Nhiều hoạt động còn chưa phù hợp với trình độ của học sinh (chưa theo logic rèn luyện từ thấp tới cao). Cơ hội nói Tiếng Anh hạn chế . Học sinh có thói quen viết ra giấy mà không nói được. Khi thực hành nói, các em phải đối mặt với giáo viên, với các bạn trong lớp, các em thường lo lắng về sự cố gắng nói về điều gì đó bằng Tiếng Anh, học sinh sợ mắc lỗi trong qúa trình nói, sợ 2
2. Phải coi trọng việc hướng dẫn học sinh tự học, và theo tôi con đường ngắn nhất để học sinh thi học sinh giỏi đạt được kết quả tốt là phải tự học, tự nghiên cứu. Nhưng động lực để giúp các em tự học, tự nghiên cứu chính là niềm say mê, hứng thú đối với môn học. Để giúp các em có được niềm say mê này không ai khác chính là người thầy trực tiếp giảng dạy. Hơn nữa trong quá trình tự tìm tòi, học hỏi các em càng được củng cố và tăng cường thêm niềm say mê và sự hứng thú. Ngoài việc học và làm các bài tập luyện nói mà giáo viên yêu cầu, học sinh phải học thuộc nhiều từ vựng, nhiều cấu trúc ngữ pháp và nắm bắt được kiến thức xã hội. Từ đó làm nền tảng hay bước đệm để giao tiếp Tiếng Anh tốt hơn. 2.1.3. Nội dung rèn luyện và bồi dưỡng: - Điều đầu tiên cần làm cho các em nói Tiếng Anh một cách tự nhiên và lưu loát là việc phân tích nhu cầu nói của các em để từ đó người giáo viên có thể chọn lựa ngữ liệu, thiết lập các tình huống thích hợp để soạn các bài tập nói tương ứng. Nhu cầu nói của các em rất đa dạng, thay đổi tuỳ theo mục đích học, trình độ, lứa tuổi Hoạt động nói của học sinh giỏi thường do giáo viên tự biên soạn chương trình và được xây dựng theo một số nguyên tắc nhất định như: Chủ điểm từ vựng, chủ điểm ngữ pháp, chức năng ngôn ngữ - Kĩ năng nói thường được rèn luyện tích hợp với một số kĩ năng khác thể hiện trong các hoạt động ngôn ngữ. Mục đích của các bài tập rèn luyện nói là để giúp cho các em nói chính xác và trôi chảy những điều cần thông tin. Tuỳ theo mục đích yêu cầu của bài, tình huống hay chủ đề mà giáo viên có thể lựa chọn một số phương pháp, kĩ thuật thích hợp để xây dựng các bài tập giao tiếp giữa giáo viên và học sinh, giữa học sinh với nhau nhằm đáp ứng nhu cầu phát triển nói Tiếng Anh cho đối tượng học sinh giỏi. - Các bài tập rèn luyện nói thường được sắp xếp theo nhiều mức độ: từ những bài tập nói được kiểm soát chặt chẽ đến những bài tập nói ít được kiểm soát hơn và đến giai đoạn tập nói tự do hay nói theo chủ đề. Các hoạt động nói cho học sinh giỏi thường cũng được tổ chức và xếp loại như học sinh đại trà nhưng kiến thức ngôn ngữ và chủ đề nói sẽ được nâng cao hơn nhiều so với các hoạt động nói dành cho học sinh. 4
3. Minh: Yes, I do. I also drink it twice a week and my mother does, too. * Ví dụ 3: Giáo viên cho học sinh nói theo tranh. (Có thể là tranh do giáo viên đưa ra hay tranh do các em tự đưa ra) , giáo viên yêu cầu học sinh mô tả nội dung bức tranh dưới sự hướng dẫn của giáo viên (Lưu ý mô tả từ tổng thể đến chi tiết bức tranh, sử dụng đúng các cấu trúc câu, lời nói phải lưu loát có nhịp điệu phù hợp) nhưng giáo viên cũng nên cung cấp cho học sinh một lượng từ mới cần thiết theo yêu cầu của bức tranh và gợi ý cho học sinh một số cấu trúc để giúp học sinh nói một cách hoàn hảo nhất. Dạng bài nói ở mức độ cao hơn nữa là các em nói theo chủ đề. giáo viên đưa ra cho học sinh một số chủ đề cho học sinh nói theo cặp hoặc nhóm. Sau đó một học sinh đại diện trình bày trước lớp. Ví dụ: + The advantages and disadvantages of the Internet. + Playing sports is beneficial to everybody. + It is important for students to do homework. + Mobile phones are important to many people. + Watching films brings us many benefits. + It’s interesting to listen to music in free time. b. Hành động lời nói: Giáo viên có thể yêu cầu học sinh chuẩn bị trước ở nhà một bài nói và chuyển thông tin đến các bạn trong nhóm bạn bồi dưỡng học sinh giỏi chung. Chẳng hạn như giáo viên đưa ra bài tập về nhà yêu cầu học sinh kể chuyện về một kinh nghiệm nào đó của mình hay giải thích về một quy trình, một thí nghiệm nào đó và nói trước lớp. Sau đó giáo viên yêu cầu các em còn lại đưa ra ý kiến nhận xét hay phản hồi bằng hình thức hỏi - đáp. Việc đánh giá của các em sẽ có tác dụng tốt vì : Mỗi học sinh trong nhóm bồi dưỡng đều tham gia và đóng góp tích cực qua việc đặt câu hỏi, nhận xét và đánh giá bài nói của bạn chứ không chỉ thụ động ngồi nghe. Đồng thời đánh giá, phản hồi của các em giúp cho các em tự tin hơn về khả năng nói Tiếng Anh của mình và là một cơ hội giúp cho việc giao tiếp bằng Tiếng Anh trong lớp bồi dưỡng trở nên chân thực hơn, cập nhật hơn và có tầm quan trọng hơn . 6
4. vào các hoạt động hội thoại, các em sẽ có cơ hội tập trung vào đề tài thảo luận và không lo sợ mình sẽ nói sai, một trở ngại rất lớn cho các em vì kĩ năng nói chưa đựoc phát triển tốt. Thông thường giáo viên chỉ định một nhóm 2 em theo dõi cuộc thảo luận của bạn khác để xem cách họ nói như thế nào trong khi chào hỏi, yêu cầu, ngắt lời nhau, cảm ơn nhau, biểu lộ sự đồng ý hoặc không đồng ý, nhận lời khen làm thế nào để cách diễn đạt trong khi nói giống như người bản xứ trong các tình huống thân tình, trang trọng - Trong quá trình rèn luyện kỹ năng nói cho học sinh, giáo viên có thể phân chia thành các giai đoạn sau đây: + Thiết lập tình huống có ý nghĩa. + Giới thiệu ngữ liệu: ôn lại phần kiến thức cần thiết cho việc thực tập rèn luyện, giới thiệu từ, cấu trúc ngữ pháp mới để chuẩn bị cho học sinh đi vào thực hành rèn luyện kĩ năng nói trong một môi trường mang ý nghĩa giao tiếp. + Hướng dẫn thực hành các bài tập có kiểm soát với mức độ thay đổi từ kiểm soát hoàn toàn đến ít kiểm soát hơn - bài tập có hướng dẫn. + Hướng dẫn thực hành các bài tập tự do. 2.2. Bài tập củng cố: Đây là bước cuối cùng trong quá trình rèn luyện kỹ năng nói cho học sinh, vì học sinh đã trải qua những bước đầu tiên luyện nói cùng với các bạn trong nhóm, các em đã nắm được những ngữ liệu, cấu trúc cần thiết được sử dụng trong các bài luyện nói, các em đã tự tin lên rất nhiều cho nên khi được giao nhiệm vụ nói theo một chủ đề nào đó thì các em có thể bật ra ngay mà không còn phải lo sợ nói sai. Vì vậy giáo viên không giới hạn việc luyện tập trong khuôn khổ của bài học mà nên cung cấp cho học sinh những kiến thức nâng cao cần thiết khác để học sinh luyện tập một cách có ý nghĩa với các chủ đề khó hơn mà giáo viên đưa ra. Để cho các em nói được dễ dàng hơn, giáo viên có thể cung cấp một số từ thuộc chủ điểm các em đang nói nhưng không có trong sách. Ngoài ra giáo viên phải biết lựa chọn chủ đề, chủ điểm thích hợp, lôi cuốn hấp dẫn học sinh khi rèn luyện kỹ năng nói. 8
5. chính khoá, từ đó vận dụng để mở rộng và nâng cao dần). Soạn thảo cô đọng kiến thức, nội dung chương trình bồi dưỡng. Cần soạn thảo chương trình theo vòng xoáy: Từ cơ bản tới nâng cao, từ đơn giản tới phức tạp, giáo viên cũng nên đưa ra những chủ đề nói mang tính chất thực tế, gần gũi với đời sống giúp cho học sinh càng có nhiều ý tưởng hơn. Đồng thời cũng phải có ôn tập củng cố từ vựng và ngữ pháp để cho học sinh vận dụng rèn luyện kỹ năng nói tốt hơn. + Chọn đối tượng học sinh giỏi ngay từ đầu năm học (chủ yếu dựa vào số lượng học sinh giỏi của năm học trước). + Ôn tập, cũng cố lại cho học sinh những kiến thức cơ bản, dần dạy cho học sinh những kiến thức mở rộng, nâng cao về ngữ pháp, kiến thức ngôn ngữ. + Lưu ý cách phát âm chính xác cho học sinh, ngữ điệu trong lời nói. + Cho học sinh luyện tập nói từ những bài đàm thoại ngắn theo cặp/ nhóm. + Hướng dẫn cho học sinh luyện nói những chủ đề theo nhóm sau đó một và em trình bày trước lớp, các học sinh khác lắng nghe và đưa ra lời nhận xét hay chất vấn. + Bước cuối cùng nâng cao hơn là giáo viên đưa ra những chủ đề thực tế sát với đời sống hằng ngày hay mang tính chất thời sự nóng của xã hội hiện nay, (Television, travelling, sports, computers, internet, vedio games, smart phones, learning foreign languages, entertainment, advertisement, your hometown, ). Yêu cầu mỗi học sinh tự chuẩn bị và trình bày trước lớp, các em khác lắng nghe sau đó cho lời nhận xét hay đưa ra câu hỏi chất vấn về chủ đề của bạn. 2.4. Thời gian bồi dưỡng. Để chương trình bồi dưỡng học sinh giỏi có hiệu quả, vấn đề thời gian cũng góp phần không nhỏ, ít nhất mỗi tuần 8 tiết bắt đầu từ tháng 9 cho đến khi thi. Kế hoạch bồi dưỡng phải rải đều trong năm, không nên dạy dồn ở tháng cuối trước khi thi, tạo điều kiện cho các em học tốt các môn học khác. Với sáng kiến này tôi tin rằng sẽ giúp cho các em đạt được những kết quả cao nhất trong phong trào bồi dưỡng và thi học sinh giỏi. Bởi vì học sinh có khả năng vận dụng tốt được Tiếng Anh vào mục đích giao tiếp với từng tình huống cụ thể và tăng dần, các em sẽ vận dụng những kiến thức từ cơ bản đến nâng cao 10
6. III. KẾT LUẬN 1. Bài học kinh nghiệm. Qua sáng kiến này, tôi rút ra được bài học kinh nghiệm là: Để bồi dưỡng học sinh giỏi có hiệu quả, giáo viên phải không ngừng trau dồi chuyên môn cộng với lòng nhiệt tình, có sáng tạo, có phương pháp giảng dạy phù hợp. Giáo viên cần truyền cảm hứng học tập cho học sinh, giúp các em say mê với môn học. Giáo viên cần gần gũi với học sinh, biết cách động viên kích thích lòng say mê, sáng tạo trong học tập của học sinh. 2. Kiến nghị và đề xuất: Xuất phát từ trình độ giáo viên còn hạn chế, chưa dày dặn kinh nghiệm để đáp ứng kịp thời nhanh nhạy với việc đổi mới phương pháp, giảng dạy nên rất cần có những lớp học bồi dưỡng nâng cao tay nghề, kinh nghiệm cho giáo viên. Tân Phong, ngày 10 tháng 5 năm 2019. XÁC NHẬN CỦA HỘI ĐỒNG XÉT NGƯỜI VIẾT DUYỆT SÁNG KIẾN, GIẢI PHÁP TRƯỜNG THCS TÂN HIỆP Hoàng Bá Hiền XÁC NHẬN CỦA HỘI ĐỒNG XÉT XÁC NHẬN CỦA HỘI ĐỒNG XÉT DUYỆT SÁNG KIẾN, GIẢI PHÁP DUYỆT SÁNG KIẾN, GIẢI PHÁP PHÒNG GIÁO DỤC – ĐÀO TẠO THỊ XÃ 12