Sáng kiến phát huy hiệu quả hoạt động nhóm trong dạy học môn Toán 6

Nội dung text: Sáng kiến phát huy hiệu quả hoạt động nhóm trong dạy học môn Toán 6

1. Năm họ c: 2016 - 2017 GV: Phát phiế u h ọ c t ậ p cho các nhóm có in s ẵ n n ộ i dung trên HS hoạ t theo nhóm (7 phút) - Các em đi ề n tr ự c ti ế p vào phi ế u h ọ c t ậ p Khi HS làm xong, GV mờ i đ ạ i di ệ n hai nhóm (Nhóm 2 và Nhóm 5) lên b ả ng trình bày kế t qu ả c ủ a nhóm. GV: trình chiế u slide k ế t qu ả đúng c ủ a hai b ả ng trên và HS nh ậ n xét bài làm các nhóm Kế t thúc ho ạ t đ ộ ng nhóm: đ ạ i di ệ n hai nhóm m ờ i các nhóm đ ư a ra các nh ậ n xét rút ra đượ c t ừ k ế t qu ả c ủ a hai b ả ng trên. Đạ i di ệ n các nhóm xung phong đ ặ t câu h ỏ i đ ể các nhóm khác tr ả l ờ i (N ế u lúc đ ầ u các em chư a bi ế t đ ặ t câu h ỏ i thì giáo viên có th ể g ợ i ý) Gợ i ý h ệ th ố ng câu h ỏ i nh ư sau: - Khi đổ i ch ỗ các s ố h ạ ng trong m ộ t t ổ ng thì t ổ ng có thay đ ổ i không? - Khi đổ i ch ỗ các thừ a s ố trong m ộ t tích thì tích có thay đổ i không? - Muốộộổ n c ng m t t ng hai s ốớốứ v i s th ba, ta có th ể làm cách khác đ ượ c không? - Muố n nhân m ộ t tích hai s ố v ớ i s ố th ứ ba, ta có th ể làm cách khác đ ượ c không? - Muố n nhân m ộ t s ố v ớ i m ộ t t ổ ng ta có cách làm nào khác? GV: Chố t ki ế n th ứ c v ề tính ch ấ t c ủ a phép c ộ ng và phép nhân s ố t ự nhiên Tiế p theo giáo viên cho m ộ t s ố bài t ậ p v ậ n d ụ ng h ợ p lí các tính ch ấ t đ ể tính nhanh. Bài tậ p: Tính nhanh:a) 18+15+22 +45 b) 25.5.4.27.2 c) 94.38 + 94. 62 d) 10+11+12+13+ + 38+39+40 HS: thi đua để tìm b ạ n nào làm xong tr ướ c và có k ế t qu ả chính xác. Nế u trong l ớ p không có HS làm câu d.Giáo viên h ướ ng d ẫ n cách tính theo công thứ c (số h ạ ng cu ố i + s ố h ạ ng đ ầ u). S ố s ố h ạ ng : 2 (40 + 10). 31: 2 = 775 Ví dụ 4: dạ y ti ế t “Ôn t ậ p ch ươ ng I” – Môn Hình 6. Đểậạ ôn t p l i các ki ếứủảươặủộ n th c c a c ch ng ho c c a m t bài mà không b ị nhàm chán, tôi tổ ch ứ c trò ch ơ i cho c ả l ớ p. - Chia lớ p thành sáu đ ộ i (là 6 nhóm phân công đ ầ u năm): M ỗ i đ ộ i s ẽ đ ượ c quy ề n lự a ch ọ n m ộ t ngôi sao mình ư a thích và tr ả l ờ i câu h ỏ i đó nh ư ng sau 10 giây không trảờượ l i đ c thì đ ộ i khác dành quy ềảờ n tr l i và đi ểủ m c a câu h ỏẽ i s ghi cho đ ộả i tr Trang 14
2. Năm họ c: 2016 - 2017 ta làm như th ế nào? Sau 5phút hoạ t đ ộ ng nhóm, giáo viên t ổ ch ứ c trò ch ơ i cho c ả l ớ p. - Bầ u ch ọ n 1 th ư ký ghi đi ể m cho các đ ộ i trên b ả ng nhóm. - Mỗộượềọ i đ i đ c quy n ch n ngôi sao ư a thích theo th ứựố t b c xăm và tr ảờ l i câu hỏ i khu ấ t sau ngôi sao đó (chính là 1 trong s ố 10 câu đã giao cho các nhóm h ộ i ý trướ c 5 phút). - Sau các phầ n thi giáo viên t ổ ng k ế t đi ể m c ủ a các đ ộ i, đ ộ i nào cao đi ể m s ẽ th ắ ng và đượ c nh ậ n m ộ t món quà là c ộ ng đi ể m thi đua cho c ả nhóm. Các lầ n ch ơ i khác thay đ ổ i hình th ứ c b ằ ng trò ch ơ i ô ch ữ , rung chuông vàng, hái hoa ghi điể m v v Việ c áp dụ ng trò ch ơ i trong ti ếậươặủốếứ t ôn t p ch ng ho c c ng c ki n th c sau m ộ t tiếạ t d y có s ửụ d ng phi ếọậ u h c t p, giúp h ọ c sinh t ựể ki m tra đ ượềếứ c nhi u ki n th c đã họ c m ộ t cách t ự nguy ệ n và không có h ọ c sinh nào b ị b ỏ quên. Đ ế n khi ch ơ i gi ữ a các nhóm, dù kị ch b ả n c ủ a giáo viên h ỏ i nhi ề u hay ít câu h ỏ i thì tr ướ c đó t ừ ng h ọ c sinh đã có thờ i gian chu ẩịầủạ n b đ y đ m ch ki ếứơả n th c c b n trong ch ươ ng. Tóm lạỉầ i, ch c n giáo viên có s ựẩịướề chu n b tr c v các m ạếứầắ ch ki n th c c n kh c sâu dướạ i d ng phi ếọậ u h c t p thì b ấứếọ t c ti t h c nào cũng có th ểổứ t ch c cho h ọ c sinh vừ a h ọ c v ừ a ch ơ i m ộ t cách vui v ẻ , nh ẹ nhàng. Trang 16
3. Năm họ c: 2016 - 2017 * Vớ i k ỹ thu ậ t “Các m ả nh ghép” - Kỹậ thu t này áp d ụ ng cho ho ạộ t đ ng nhóm v ớềủềỏ i nhi u ch đ nh trong ti ếọ t h c, họ c sinh đ ượ c chia nhóm ở vòng 1 (chuyên gia) cùng nghiên c ứ u m ộ t ch ủ đ ề . - Phiế u h ọ c t ậ p m ỗ i ch ủ đ ề nên s ử d ụ ng trên gi ấ y cùng màu có đánh s ố 1,2, ,n (nế u không có gi ấ y màu có th ể đánh thêm kí t ự A, B, C, . ) Ví dụ A1, A2, An, B1, B2, , Bn, C1, C2, , Cn - Sau khi các nhóm ở vòng 1 hoàn t ấ t công vi ệ c giáo viên hình thành nhóm m ớ i (mả nh ghép) theo s ố đã đánh, có th ể có nhi ề u s ố trong 1 nhóm m ớ i. B ướ c này ph ả i tiế n hành m ộ t cách c ẩ n th ậ n tránh làm cho h ọ c sinh ghép nh ầ m nhóm. Vòng 1 1 1 1 2 2 2 3 3 3 Vòng 2 3 1 2 1 2 3 1 2 3 * Tác dụ ng mang l ạ i khi áp d ụ ng: -Các kỹậ thu t này giúp cho ho ạộ t đ ng nhóm có hi ệảơỗọ u qu h n, m i h c sinh đ ềả u ph i đư a ra ý ki ếủ n c a mình v ềủề ch đ đang th ảậ o lu n, không ỷạ l i vào các b ạọ n h c khá, giỏ i. - Kỹậ thu t này áp d ụ ng cho ho ạộ t đ ng nhóm v ớộủềỏ i m t ch đ nh trong ti ếọ t h c, toàn thể h ọ c sinh cùng nghiên c ứ u m ộ t ch ủ đ ề . * Khó khăn khi áp dụ ng: - Sốượọởỗớ l ng h c sinh m i l p đông nên khi dùng b ả ng nhóm kh ổấớ gi y l n không đ ủ chỗ đ ể b ả ng nhóm, d ẫ n đ ế n không gian ho ạ t đ ộ ng ch ậ t, d ễ gây ồ n ào. Trang 18
4. Năm họ c: 2016 - 2017 Như v ậ y, cách làm này v ẫ n đ ả m b ả o t ừ ng cá nhân ph ả i th ự c hi ệ n và sau đó c ả nhóm thố ng nh ấ t ghi vào b ả ng nhóm. Giáo viên ch ỉ c ầ n nhìn vào các m ẫ u gi ấ y nh ỏ này là biế t đ ượ c em nào làm bài nhi ề u, em nào làm ít. Vì ho ạ t đ ộ ng nhóm bình thườ ng theo cách ta th ườ ng làm thì không th ể nào bao quát đ ượ c c ả l ớ p. Ví dụ 5: về áp d ụ ng k ỹ thu ậ t d ạ y h ọ c “Các m ả nh ghép” khi d ạ y bài “QUY ĐỒẪỀỐ NG M U NHI U PHÂN S ” Mụ c đích chính là chu ẩ n b ị các n ộ i dung cho h ọ c sinh ho ạ t đ ộ ng đ ể t ừ đó các em tự rút ra ki ế n th ứ c m ớ i c ủ a bài h ọ c, còn giáo viên ch ỉ đ ị nh h ướ ng cho các em giả i quy ế t các v ấ n đ ề . Tôi chuẩ n các n ộ i dung ho ạ t đ ộ ng d ạ y bài “QUY ĐỒẪỀ NG M U NHI U PHÂN SỐ ” như sau: 63 Kiể m tra bài cũ (3phút): Rút gọ n phân s ố = ? 90 Chỉ nêu cách rút g ọ n m ộ t l ầ n ta đ ượ c ngay phân s ố t ố i gi ả n. 63 63 : 9 7 Đáp án: = = 90 90 : 9 10 Giáo viên giao ướ c: Họ c sinh c ủ a nhóm nào tr ả l ờ i đúng tr ướ c thì nhóm đó đượ c quy ề n ư u tiên cho trò ch ơ i sau đây. Trò chơ i: Từ ng nhóm hãy tìm hai phân s ố m ớ i cùng m ẫ u l ầ n l ượ t b ằ ng hai 1 3 phân số ; 6 8 Luậ t ch ơ i: Các nhóm đượ c quy ề n th ả o lu ậ n đ ể tìm ra hai phân s ố m ớ i có cùng Trang 20
5. Năm họ c: 2016 - 2017 Nhóm 1;2: Nhóm 3;4: Nhóm 5;6: 1 5 5 3 1 3 Cho phân số và Cho phân số và Cho phân số và 6 8 8 10 6 10 Ta có 48 là mộ t B ộ i Ta có BCNN(8,10)= Ta có BCNN(6,10)= chung củ a 6 và 8 là Lầ n l ượ t chia BCNN(8,10) Lầ n l ượ t chia Lầ n l ượ t chia BC c ủ a 6 cho các mẫ u: BCNN(6,10) cho các và 8 cho các mẫ u: : 8 = mẫ u: 48 : 6 = : 10 = : 6 = 48 : 8 = Khi đó: :10 = Khi đó: Khi đó: 5 5g 1 1g 1 1g 6 6g 48 8 8g 40 6 6g 30 3 3g 5 5g 3 3 g 10 10g 40 8 8g 48 10 10g 30 Vòng 2: Giáo viên phát phiế u h ọ c t ậ p (Các nhóm làm cùng m ộ t nhi ệ m v ụ ) Điề n s ố thích h ợ p vào ch ỗ tr ố ng ( ) đ ể hoàn thành quy đ ồ ng m ẫ u các phân s ố 1 5 3 ; và 6 8 10 Ta có BCNN (6,8,10) = Lầ n l ượ t chia BCNN(6,8,10) cho các m ẫ u: : 6 = ; : 8 = ; : 10 = 1 1g Khi đó: 6 6g 120 5 5g 8 8g 120 3 3g 10 10g 120 1 5 3 * Ta nói quy đồ ng m ẫ u các phân s ố ; ; ta đượ c: 6 8 10 * Suy ra các bướ c chính c ầ n th ự c hi ệ n khi quy đ ồ ng m ẫ u nhi ề u phân s ố : Trang 22
6. Năm họ c: 2016 - 2017 B- Giúp em và các bạượ n đ c rèn luy ệỹ n k năng trình bày ý ki ếướậểề n tr c t p th nhi u hơ n; đ ượ c giáo viên, b ạ n bè h ỗ tr ợ trong quá trình chu ẩ n b ị và th ự c hành nên b ạ o dạ n, t ự tin, đ ạ t k ế t qu ả giao ti ế p cao h ơ n. C- Giúp em và các bạ n ch ủ đ ộ ng phát huy tính tích c ự c, t ư duy sáng t ạ o; đ ồ ng th ờ i luyệ n đ ượ c phong cách làm vi ệ c t ậ p th ể . D- Cả B và C. 3. Để chu ẩ n b ị cho nh ữ ng ti ế t h ọ c theo các cách m ớ i, em và các b ạ n có t ố n th ờ i gian, công sứ c (có th ể c ả ti ề n b ạ c) quá m ứ c cho phép không ? A- Có B- Không 4. Riêng em, em tự đánh giá th ế nào v ề s ự tham gia c ủ a mình trong ho ạ t đ ộ ng nhóm ? A- Em rấ t thích tham gia và đã tích c ự c h ưở ng ứ ng v ớ i t ấ t c ả kh ả năng c ủ a mình. B- Em rấ t thích tham gia nh ư ng còn nhút nhát nên ch ư a tích c ự c h ưở ng ứ ng. C- Em rấ t thích tham gia nh ư ng th ầ y cô giáo và các b ạ n ch ư a t ạ o đi ề u ki ệ n nên em chư a th ự c s ự đ ượ c phát huy h ế t năng l ự c, vai trò c ủ a mình. D- Em không thích tham gia nên không thèm hưở ng ứ ng. 5. Em cũng như các b ạ n còn có tâm lí chán n ả n m ỗ i khi t ớ i ti ế t toán n ữ a không? A. Có B. Không * Ghi chú: Nế u có ý ki ế n gì thêm, các em hãy vui lòng cho bi ế t. Ghi ng ắ n g ọ n ý kiế n c ủ a em và các b ạ n vào nh ữ ng dòng d ướ i đây ho ặ c có th ể trình bày v ớ i giáo viên bộ môn c ủ a các em. *Thố ng kê k ế t qu ả thăm dò: + Kế t qu ả c ụ th ể : l ớ p 6A5 (38 HS) A B C D Câu 1 36 2 Câu 2 35 3 Câu 3 3 35 Câu 4 30 5 3 Câu 5 29 + Kế t qu ả c ụ th ể : l ớ p 6A7 (43 HS) A B C D CÂU 1 40 3 CÂU 2 3 38 2 CÂU 3 3 40 CÂU 4 35 5 3 Trang 24
7. Năm họ c: 2016 - 2017 3. Kế t lu ậ n và khuy ế n ngh ị 3.1. Kế t lu ậ n Vớ i cách d ạ y h ọ c m ớ i này trong ti ế t h ọ c toán b ả n thân m ỗ i giáo viên ph ả i m ạ nh dạ n trong khâu t ổứướẫ ch c và h ng d n cho h ọ c sinh th ậỹ t k trong vi ệẩị c chu n b bài và ngườ i giáo viên ph ả i có vai trò nh ưộườẫươ m t ng i d n ch ng trình đ ểẫắ d n d t các em thự c hi ệ n thành công. T ừ đó s ẽ mang l ạ i hi ệ u qu ả t ố t đ ẹ p tránh s ự nhàm chán, buồ n t ẻ cho gi ờ d ạ y. * Thuậ n l ợ i. Hiệ n nay đi ềệọậủọ u ki n h c t p c a h c sinh và c ơởậấủ s v t ch t c a nhà tr ườượ ng đ c nâng cao nên đó là điềệậợể u ki n thu n l i đ chúng ta th ửệộố nghi m m t s cách d ạọ y h c mớ i này đ ể nâng cao hi ệ u qu ả d ạ y - h ọ c, v ừ a kích thích gây h ứ ng thú cho h ọ c sinh trong tiế t h ọ c v ừ a rèn các k ỹ năng giao ti ế p, v ừ a kh ắ c sâu l ạ i ki ế n th ứ c. * Bài họ c kinh nghi ệ m: -Trong quá trình thự c hi ệ n giáo viên c ầ n hu ấ n luy ệ n cho các em cách th ứ c Trang 26
8. Năm họ c: 2016 - 2017 MỤỤ C L C 1. Đặ t v ấ n đ ề Trang 1 1.1. Lý do chọ n đ ề tài Trang 1 1.2. Xác đị nh m ụ c đích nghiên c ứ u Trang 2 1.3. Đố i t ượ ng nghiên c ứ u Trang 2 1.4. Đố i t ượ ng kh ả o sát, th ự c nghi ệ m Trang 2 1.5. Phươ ng pháp nghiên c ứ u Trang 2 1.6. Phạ m vi và th ờ i gian nghiên c ứ u Trang 2 2. Nộ i dung Trang 3 2.1.Nhữ ng n ộ i dung lý lu ậ n có liên quan tr ự c ti ế p đế n v ấ n đ ề nghiên c ứ u Trang 3 2.2. Thự c tr ạ ng v ấ n đ ề nghiên c ứ u Trang 4 2.3. Mô tả , phân tích các gi ả i pháp Trang 5 2.4. Kế t qu ả th ự c hi ệ n Trang 23 Trang 28
9. Năm họ c: 2016 - 2017 Đánh giá củ a H ộ i đ ồ ng khoa h ọ c . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Trang 30