Sáng kiến phát huy hiệu quả hoạt động nhóm trong dạy học môn Toán 6

Xuất phát từ yêu cầu đổi mới phương pháp dạy học hiện nay và khắc phục lối
truyền thụ một chiều. Phương pháp giáo dục phải phát huy tính tích cực, tính tự giác
chủ động, tư duy sáng tạo của người học, bồi dưỡng năng lực tự học, lòng say mê
học tập, ý chí vươn lên. Đặc biệt, việc học theo nhóm phát huy cao độ vai trò chủ
thể, tích cực của mỗi cá nhân trong việc thực hiện tốt hơn nhiệm vụ được giao. Các
nghiên cứu đã chỉ ra rằng khi học sinh học theo nhóm, vai trò chủ thể, tính tự giác,
tích cực, sáng tạo, năng động, tinh thần trách nhiệm của học sinh thường được phát
huy hơn, cơ hội cho các em tự thể hiện, tự khẳng định khả năng của mình nhiều
hơn. Nhóm làm việc còn cho phép các em thể hiện vai trò tích cực đối với việc học
của mình, khả năng ghi nhớ lâu hơn, trình độ lập luận cao và tư duy phê phán, đánh
giá công việc của bạn tốt, thể hiện sự khuyến khích và giúp đỡ, tranh luận và giải
thích ... rất nhiều những kĩ năng nhận thức được hình thành. Từ khi có chủ trương
đổi mới phương pháp dạy học theo hướng tăng cường sự tham gia của học sinh,
phát huy tối đa vai trò chủ động, sáng tạo của học sinh thì dạy học theo nhóm đã
được coi là phương pháp dạy học hữu hiệu. Giáo viên đã được trang bị nhiều kiến
thức và kĩ năng để tiến hành dạy học theo nhóm.
pdf 31 trang mianlien 05/03/2023 11644
Bạn đang xem 20 trang mẫu của tài liệu "Sáng kiến phát huy hiệu quả hoạt động nhóm trong dạy học môn Toán 6", để tải tài liệu gốc về máy hãy click vào nút Download ở trên.

File đính kèm:

  • pdfsang_kien_phat_huy_hieu_qua_hoat_dong_nhom_trong_day_hoc_mon.pdf

Nội dung text: Sáng kiến phát huy hiệu quả hoạt động nhóm trong dạy học môn Toán 6

  1. Năm họ c: 2016 - 2017 GV: Phát phiế u h ọ c t ậ p cho các nhóm có in s ẵ n n ộ i dung trên HS hoạ t theo nhóm (7 phút) - Các em đi ề n tr ự c ti ế p vào phi ế u h ọ c t ậ p Khi HS làm xong, GV mờ i đ ạ i di ệ n hai nhóm (Nhóm 2 và Nhóm 5) lên b ả ng trình bày kế t qu ả c ủ a nhóm. GV: trình chiế u slide k ế t qu ả đúng c ủ a hai b ả ng trên và HS nh ậ n xét bài làm các nhóm Kế t thúc ho ạ t đ ộ ng nhóm: đ ạ i di ệ n hai nhóm m ờ i các nhóm đ ư a ra các nh ậ n xét rút ra đượ c t ừ k ế t qu ả c ủ a hai b ả ng trên. Đạ i di ệ n các nhóm xung phong đ ặ t câu h ỏ i đ ể các nhóm khác tr ả l ờ i (N ế u lúc đ ầ u các em chư a bi ế t đ ặ t câu h ỏ i thì giáo viên có th ể g ợ i ý) Gợ i ý h ệ th ố ng câu h ỏ i nh ư sau: - Khi đổ i ch ỗ các s ố h ạ ng trong m ộ t t ổ ng thì t ổ ng có thay đ ổ i không? - Khi đổ i ch ỗ các thừ a s ố trong m ộ t tích thì tích có thay đổ i không? - Muốộộổ n c ng m t t ng hai s ốớốứ v i s th ba, ta có th ể làm cách khác đ ượ c không? - Muố n nhân m ộ t tích hai s ố v ớ i s ố th ứ ba, ta có th ể làm cách khác đ ượ c không? - Muố n nhân m ộ t s ố v ớ i m ộ t t ổ ng ta có cách làm nào khác? GV: Chố t ki ế n th ứ c v ề tính ch ấ t c ủ a phép c ộ ng và phép nhân s ố t ự nhiên Tiế p theo giáo viên cho m ộ t s ố bài t ậ p v ậ n d ụ ng h ợ p lí các tính ch ấ t đ ể tính nhanh. Bài tậ p: Tính nhanh:a) 18+15+22 +45 b) 25.5.4.27.2 c) 94.38 + 94. 62 d) 10+11+12+13+ + 38+39+40 HS: thi đua để tìm b ạ n nào làm xong tr ướ c và có k ế t qu ả chính xác. Nế u trong l ớ p không có HS làm câu d.Giáo viên h ướ ng d ẫ n cách tính theo công thứ c (số h ạ ng cu ố i + s ố h ạ ng đ ầ u). S ố s ố h ạ ng : 2 (40 + 10). 31: 2 = 775 Ví dụ 4: dạ y ti ế t “Ôn t ậ p ch ươ ng I” – Môn Hình 6. Đểậạ ôn t p l i các ki ếứủảươặủộ n th c c a c ch ng ho c c a m t bài mà không b ị nhàm chán, tôi tổ ch ứ c trò ch ơ i cho c ả l ớ p. - Chia lớ p thành sáu đ ộ i (là 6 nhóm phân công đ ầ u năm): M ỗ i đ ộ i s ẽ đ ượ c quy ề n lự a ch ọ n m ộ t ngôi sao mình ư a thích và tr ả l ờ i câu h ỏ i đó nh ư ng sau 10 giây không trảờượ l i đ c thì đ ộ i khác dành quy ềảờ n tr l i và đi ểủ m c a câu h ỏẽ i s ghi cho đ ộả i tr Trang 14
  2. Năm họ c: 2016 - 2017 ta làm như th ế nào? Sau 5phút hoạ t đ ộ ng nhóm, giáo viên t ổ ch ứ c trò ch ơ i cho c ả l ớ p. - Bầ u ch ọ n 1 th ư ký ghi đi ể m cho các đ ộ i trên b ả ng nhóm. - Mỗộượềọ i đ i đ c quy n ch n ngôi sao ư a thích theo th ứựố t b c xăm và tr ảờ l i câu hỏ i khu ấ t sau ngôi sao đó (chính là 1 trong s ố 10 câu đã giao cho các nhóm h ộ i ý trướ c 5 phút). - Sau các phầ n thi giáo viên t ổ ng k ế t đi ể m c ủ a các đ ộ i, đ ộ i nào cao đi ể m s ẽ th ắ ng và đượ c nh ậ n m ộ t món quà là c ộ ng đi ể m thi đua cho c ả nhóm. Các lầ n ch ơ i khác thay đ ổ i hình th ứ c b ằ ng trò ch ơ i ô ch ữ , rung chuông vàng, hái hoa ghi điể m v v Việ c áp dụ ng trò ch ơ i trong ti ếậươặủốếứ t ôn t p ch ng ho c c ng c ki n th c sau m ộ t tiếạ t d y có s ửụ d ng phi ếọậ u h c t p, giúp h ọ c sinh t ựể ki m tra đ ượềếứ c nhi u ki n th c đã họ c m ộ t cách t ự nguy ệ n và không có h ọ c sinh nào b ị b ỏ quên. Đ ế n khi ch ơ i gi ữ a các nhóm, dù kị ch b ả n c ủ a giáo viên h ỏ i nhi ề u hay ít câu h ỏ i thì tr ướ c đó t ừ ng h ọ c sinh đã có thờ i gian chu ẩịầủạ n b đ y đ m ch ki ếứơả n th c c b n trong ch ươ ng. Tóm lạỉầ i, ch c n giáo viên có s ựẩịướề chu n b tr c v các m ạếứầắ ch ki n th c c n kh c sâu dướạ i d ng phi ếọậ u h c t p thì b ấứếọ t c ti t h c nào cũng có th ểổứ t ch c cho h ọ c sinh vừ a h ọ c v ừ a ch ơ i m ộ t cách vui v ẻ , nh ẹ nhàng. Trang 16
  3. Năm họ c: 2016 - 2017 * Vớ i k ỹ thu ậ t “Các m ả nh ghép” - Kỹậ thu t này áp d ụ ng cho ho ạộ t đ ng nhóm v ớềủềỏ i nhi u ch đ nh trong ti ếọ t h c, họ c sinh đ ượ c chia nhóm ở vòng 1 (chuyên gia) cùng nghiên c ứ u m ộ t ch ủ đ ề . - Phiế u h ọ c t ậ p m ỗ i ch ủ đ ề nên s ử d ụ ng trên gi ấ y cùng màu có đánh s ố 1,2, ,n (nế u không có gi ấ y màu có th ể đánh thêm kí t ự A, B, C, . ) Ví dụ A1, A2, An, B1, B2, , Bn, C1, C2, , Cn - Sau khi các nhóm ở vòng 1 hoàn t ấ t công vi ệ c giáo viên hình thành nhóm m ớ i (mả nh ghép) theo s ố đã đánh, có th ể có nhi ề u s ố trong 1 nhóm m ớ i. B ướ c này ph ả i tiế n hành m ộ t cách c ẩ n th ậ n tránh làm cho h ọ c sinh ghép nh ầ m nhóm. Vòng 1 1 1 1 2 2 2 3 3 3 Vòng 2 3 1 2 1 2 3 1 2 3 * Tác dụ ng mang l ạ i khi áp d ụ ng: -Các kỹậ thu t này giúp cho ho ạộ t đ ng nhóm có hi ệảơỗọ u qu h n, m i h c sinh đ ềả u ph i đư a ra ý ki ếủ n c a mình v ềủề ch đ đang th ảậ o lu n, không ỷạ l i vào các b ạọ n h c khá, giỏ i. - Kỹậ thu t này áp d ụ ng cho ho ạộ t đ ng nhóm v ớộủềỏ i m t ch đ nh trong ti ếọ t h c, toàn thể h ọ c sinh cùng nghiên c ứ u m ộ t ch ủ đ ề . * Khó khăn khi áp dụ ng: - Sốượọởỗớ l ng h c sinh m i l p đông nên khi dùng b ả ng nhóm kh ổấớ gi y l n không đ ủ chỗ đ ể b ả ng nhóm, d ẫ n đ ế n không gian ho ạ t đ ộ ng ch ậ t, d ễ gây ồ n ào. Trang 18
  4. Năm họ c: 2016 - 2017 Như v ậ y, cách làm này v ẫ n đ ả m b ả o t ừ ng cá nhân ph ả i th ự c hi ệ n và sau đó c ả nhóm thố ng nh ấ t ghi vào b ả ng nhóm. Giáo viên ch ỉ c ầ n nhìn vào các m ẫ u gi ấ y nh ỏ này là biế t đ ượ c em nào làm bài nhi ề u, em nào làm ít. Vì ho ạ t đ ộ ng nhóm bình thườ ng theo cách ta th ườ ng làm thì không th ể nào bao quát đ ượ c c ả l ớ p. Ví dụ 5: về áp d ụ ng k ỹ thu ậ t d ạ y h ọ c “Các m ả nh ghép” khi d ạ y bài “QUY ĐỒẪỀỐ NG M U NHI U PHÂN S ” Mụ c đích chính là chu ẩ n b ị các n ộ i dung cho h ọ c sinh ho ạ t đ ộ ng đ ể t ừ đó các em tự rút ra ki ế n th ứ c m ớ i c ủ a bài h ọ c, còn giáo viên ch ỉ đ ị nh h ướ ng cho các em giả i quy ế t các v ấ n đ ề . Tôi chuẩ n các n ộ i dung ho ạ t đ ộ ng d ạ y bài “QUY ĐỒẪỀ NG M U NHI U PHÂN SỐ ” như sau: 63 Kiể m tra bài cũ (3phút): Rút gọ n phân s ố = ? 90 Chỉ nêu cách rút g ọ n m ộ t l ầ n ta đ ượ c ngay phân s ố t ố i gi ả n. 63 63 : 9 7 Đáp án: = = 90 90 : 9 10 Giáo viên giao ướ c: Họ c sinh c ủ a nhóm nào tr ả l ờ i đúng tr ướ c thì nhóm đó đượ c quy ề n ư u tiên cho trò ch ơ i sau đây. Trò chơ i: Từ ng nhóm hãy tìm hai phân s ố m ớ i cùng m ẫ u l ầ n l ượ t b ằ ng hai 1 3 phân số ; 6 8 Luậ t ch ơ i: Các nhóm đượ c quy ề n th ả o lu ậ n đ ể tìm ra hai phân s ố m ớ i có cùng Trang 20
  5. Năm họ c: 2016 - 2017 Nhóm 1;2: Nhóm 3;4: Nhóm 5;6: 1 5 5 3 1 3 Cho phân số và Cho phân số và Cho phân số và 6 8 8 10 6 10 Ta có 48 là mộ t B ộ i Ta có BCNN(8,10)= Ta có BCNN(6,10)= chung củ a 6 và 8 là Lầ n l ượ t chia BCNN(8,10) Lầ n l ượ t chia Lầ n l ượ t chia BC c ủ a 6 cho các mẫ u: BCNN(6,10) cho các và 8 cho các mẫ u: : 8 = mẫ u: 48 : 6 = : 10 = : 6 = 48 : 8 = Khi đó: :10 = Khi đó: Khi đó: 5 5g 1 1g 1 1g 6 6g 48 8 8g 40 6 6g 30 3 3g 5 5g 3 3 g 10 10g 40 8 8g 48 10 10g 30 Vòng 2: Giáo viên phát phiế u h ọ c t ậ p (Các nhóm làm cùng m ộ t nhi ệ m v ụ ) Điề n s ố thích h ợ p vào ch ỗ tr ố ng ( ) đ ể hoàn thành quy đ ồ ng m ẫ u các phân s ố 1 5 3 ; và 6 8 10 Ta có BCNN (6,8,10) = Lầ n l ượ t chia BCNN(6,8,10) cho các m ẫ u: : 6 = ; : 8 = ; : 10 = 1 1g Khi đó: 6 6g 120 5 5g 8 8g 120 3 3g 10 10g 120 1 5 3 * Ta nói quy đồ ng m ẫ u các phân s ố ; ; ta đượ c: 6 8 10 * Suy ra các bướ c chính c ầ n th ự c hi ệ n khi quy đ ồ ng m ẫ u nhi ề u phân s ố : Trang 22
  6. Năm họ c: 2016 - 2017 B- Giúp em và các bạượ n đ c rèn luy ệỹ n k năng trình bày ý ki ếướậểề n tr c t p th nhi u hơ n; đ ượ c giáo viên, b ạ n bè h ỗ tr ợ trong quá trình chu ẩ n b ị và th ự c hành nên b ạ o dạ n, t ự tin, đ ạ t k ế t qu ả giao ti ế p cao h ơ n. C- Giúp em và các bạ n ch ủ đ ộ ng phát huy tính tích c ự c, t ư duy sáng t ạ o; đ ồ ng th ờ i luyệ n đ ượ c phong cách làm vi ệ c t ậ p th ể . D- Cả B và C. 3. Để chu ẩ n b ị cho nh ữ ng ti ế t h ọ c theo các cách m ớ i, em và các b ạ n có t ố n th ờ i gian, công sứ c (có th ể c ả ti ề n b ạ c) quá m ứ c cho phép không ? A- Có B- Không 4. Riêng em, em tự đánh giá th ế nào v ề s ự tham gia c ủ a mình trong ho ạ t đ ộ ng nhóm ? A- Em rấ t thích tham gia và đã tích c ự c h ưở ng ứ ng v ớ i t ấ t c ả kh ả năng c ủ a mình. B- Em rấ t thích tham gia nh ư ng còn nhút nhát nên ch ư a tích c ự c h ưở ng ứ ng. C- Em rấ t thích tham gia nh ư ng th ầ y cô giáo và các b ạ n ch ư a t ạ o đi ề u ki ệ n nên em chư a th ự c s ự đ ượ c phát huy h ế t năng l ự c, vai trò c ủ a mình. D- Em không thích tham gia nên không thèm hưở ng ứ ng. 5. Em cũng như các b ạ n còn có tâm lí chán n ả n m ỗ i khi t ớ i ti ế t toán n ữ a không? A. Có B. Không * Ghi chú: Nế u có ý ki ế n gì thêm, các em hãy vui lòng cho bi ế t. Ghi ng ắ n g ọ n ý kiế n c ủ a em và các b ạ n vào nh ữ ng dòng d ướ i đây ho ặ c có th ể trình bày v ớ i giáo viên bộ môn c ủ a các em. *Thố ng kê k ế t qu ả thăm dò: + Kế t qu ả c ụ th ể : l ớ p 6A5 (38 HS) A B C D Câu 1 36 2 Câu 2 35 3 Câu 3 3 35 Câu 4 30 5 3 Câu 5 29 + Kế t qu ả c ụ th ể : l ớ p 6A7 (43 HS) A B C D CÂU 1 40 3 CÂU 2 3 38 2 CÂU 3 3 40 CÂU 4 35 5 3 Trang 24
  7. Năm họ c: 2016 - 2017 3. Kế t lu ậ n và khuy ế n ngh ị 3.1. Kế t lu ậ n Vớ i cách d ạ y h ọ c m ớ i này trong ti ế t h ọ c toán b ả n thân m ỗ i giáo viên ph ả i m ạ nh dạ n trong khâu t ổứướẫ ch c và h ng d n cho h ọ c sinh th ậỹ t k trong vi ệẩị c chu n b bài và ngườ i giáo viên ph ả i có vai trò nh ưộườẫươ m t ng i d n ch ng trình đ ểẫắ d n d t các em thự c hi ệ n thành công. T ừ đó s ẽ mang l ạ i hi ệ u qu ả t ố t đ ẹ p tránh s ự nhàm chán, buồ n t ẻ cho gi ờ d ạ y. * Thuậ n l ợ i. Hiệ n nay đi ềệọậủọ u ki n h c t p c a h c sinh và c ơởậấủ s v t ch t c a nhà tr ườượ ng đ c nâng cao nên đó là điềệậợể u ki n thu n l i đ chúng ta th ửệộố nghi m m t s cách d ạọ y h c mớ i này đ ể nâng cao hi ệ u qu ả d ạ y - h ọ c, v ừ a kích thích gây h ứ ng thú cho h ọ c sinh trong tiế t h ọ c v ừ a rèn các k ỹ năng giao ti ế p, v ừ a kh ắ c sâu l ạ i ki ế n th ứ c. * Bài họ c kinh nghi ệ m: -Trong quá trình thự c hi ệ n giáo viên c ầ n hu ấ n luy ệ n cho các em cách th ứ c Trang 26
  8. Năm họ c: 2016 - 2017 MỤỤ C L C 1. Đặ t v ấ n đ ề Trang 1 1.1. Lý do chọ n đ ề tài Trang 1 1.2. Xác đị nh m ụ c đích nghiên c ứ u Trang 2 1.3. Đố i t ượ ng nghiên c ứ u Trang 2 1.4. Đố i t ượ ng kh ả o sát, th ự c nghi ệ m Trang 2 1.5. Phươ ng pháp nghiên c ứ u Trang 2 1.6. Phạ m vi và th ờ i gian nghiên c ứ u Trang 2 2. Nộ i dung Trang 3 2.1.Nhữ ng n ộ i dung lý lu ậ n có liên quan tr ự c ti ế p đế n v ấ n đ ề nghiên c ứ u Trang 3 2.2. Thự c tr ạ ng v ấ n đ ề nghiên c ứ u Trang 4 2.3. Mô tả , phân tích các gi ả i pháp Trang 5 2.4. Kế t qu ả th ự c hi ệ n Trang 23 Trang 28
  9. Năm họ c: 2016 - 2017 Đánh giá củ a H ộ i đ ồ ng khoa h ọ c . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Trang 30